نقش محاکم کیفری بین المللی در توسعه و تحول ادله اثبات دعوی

دو تحوّل منجر به اهمیّت یافتن آیین دادرسی کیفری و ادلّه اثبات به عنوان بخشی از آن و ورود این حوزه از حقوق داخلی به عرصه ی حقوق بین الملل شد؛ یکی ظهور رسیدگی های کیفری بین المللی که با محاکمات نورمبرگ و توکیو آغاز شد و با تأسیس دیوان کیفری بین المللی به اوج خود رسید، دیگری توسعه رویه قضایی محاکم و نهادهای منطقه ای و بین المللی برمبنای اسناد حقوق بشری است. با توجه به اهمیت ادلّه اثبات در رسیدگی های کیفری بین المللی این پژوهش درصدد است تا ضمن بیان انواع ادلّه در محاکم کیفری بین المللی به بررسی روند تحوّلات صورت گرفته در این حوزه و نقش محاکم کیفری بین المللی در این زمینه بپردازد. از زمان آغاز به کار محاکم کیفری بین المللی تا به امروز، از یک سو با توجه به اختیاراتی که طبق اساسنامه ها و قواعد دادرسی ها به قضات در وضع، اصلاح، تفسیر و تبیین قواعد دادرسی و ادلّه داده شد و از سوی دیگر با توجه به نیاز محاکم به تسریع رسیدگی ها و تضمین هرچه بیشتر حقوق متهم، شاهد تحوّلاتی در زمینه حقوق کیفری شکلی علی الخصوص در حوزه ادلّه اثبات بوده ایم. تحوّلات صورت پذیرفته عمدتاً مربوط به مهم ترین دلیل مورد استفاده محاکم کیفری بین المللی یعنی شهادت بوده است؛ استفاده از ویدئو کنفرانس برای ارائه شهادت شفاهی و پذیرش انواع شهادت کتبی نمونه هایی از آن هستند. هم چنین پذیرش رویکرد موازنه ای افشای ادلّه از سوی دادستان و متهم نمونه دیگری از این تحوّلات می باشد. نهایتاً کمک به پایایی صلح و امنیت بین المللی و گستردن عدالت با استفاده از انواع شیوه های حقیقت یابی برای جلوگیری از بی کیفری جنایت کاران بین المللی و کمک به منصفانه تر کردن جریان رسیدگی نسبت به طرفین دعوی را می توان از مهم ترین کارکردهای محاکم کیفری بین المللی برشمرد.