بررسی شیوه های مکتوب آموزش نی وارائه ی شیوه ای نوین

طرح مسأله تعداد کتابهایی که تا به حال در مورد آموزش ساز نی تالیف یافته اند از تعداد انگشتان دودست تجاوز نمی کنند، به همان اندازه تعداد هنرجویانی که به طور جدی آموزش این ساز را فرا می گیرند نیز اندک می باشد. گواه این ادعا اندک بودن نوازندگان نی نسبت به سایر سازها در دانشگاه ها و مراکز آکادمیک موسیقی می باشد. در آموزشگاههای آزاد موسیقی نیز تعداد هنرجویان ساز نی ،از پنج یا شش نفر بیشتر نمی شوند. برخی از مدرسین در هفت یا هشت آموزشگاه به تدریس این ساز می پردازند و برخی دیگر علاوه بر آموزش نی از یک ساز دیگر برای آموزش در کنار این ساز بهره می گیرند (نی و دف ، نی و سه تار ، نی و دیوان و ....) بر طبق تحقیقات به عمل آمده تنها 20% از هنرجویان ساز نی تا مرحله آموزش ردیف موسیقی ایرانی پیش می روند و 80% دیگر در همان ماههای ابتدایی آموزش، فراگیری این ساز را رها می کنند. در مقایسه با سازهای دیگر تعداد هنرجویانی که آموزش را رها می کنند بیشتر است، می توان اینگونه مطرح کرد که اخذ صدای مطلوب از ساز و همچنین اجرای فواصل منطبق بر فواصل موسیقی دستگاهی ایرانی در مراحل اولیه نوازندگی، برای نوازندگان نی مشکل تر از سازهای دیگر است و یا کافی نبودن متدهای آموزشی از لحاظ کمی و نداشتن رپرتواری مشخص براساس تکنیکهای اجرایی ساز نی، نوازندگان را در ادامه دچار مشکل می کند. از سوی دیگر میتوان به این نکته اشاره کرد که ،هیچ یک از متدهای آموزشی سازهای ایرانی ، برای مخاطبین با مقاطع سنی مشخص طراحی نشده اند ( زیر 7 سال ، بین 7 تا 15 سال ، 15 تا 40 سال و 40 سال به بالا) همین امر باعث شده تا اکثر نویسندگان این متدها ، با طیف گسترده ای مخاطبین مواجه باشند در نتیجه اجرای برخی دروس برای عده ای از هنر جویان مناسب وبرای عده ای دیگر مشکل به نظر می رسد. برای بررسی این موضوع در ابتدا آموزشگاههای آزاد موسیقی در شهر تهران که دارای کلاسهایی تحت عنوان آموزش ساز نی بودند، از سایر آموزشگاهها تفکیک شده اند در بخش اول توضیحاتی همراه با نمودارهای آماری عنوان شده است . با مدرسین تعدادی از این آموزشگاه ها قرار ملاقاتی گذاشته شد و با ارائه فرمهای نظر سنجی کتابهای آموزشی مورد استفاده آنان مورد نقد و بررسی قرار گرفت . از بین کتابهای آموزشی ، کتاب« شیوه نی نوازی» تألیف استاد محمد علی کیانی نژاد و «آموزش نی» تألیف استاد عبدالنقی افشار نیا به علت استقبال گسترده نوازندگان مورد نقد و بررسی قرار گرفت . باید عنوان کرد هر دو کتاب عنوان شده تاثیر بسیار زیادی در آموزش ساز نی داشته اند و تمامی نوازندگان ساز نی به نوعی پیشرفت خود را مرهون تلاشهای ارزنده ی دو استاد بزرگوار آقایان کیانی نژاد و افشار نیا می دانند .در بخش دوم سوالهای مطرح شده و پیشنهادات و انتقادات مدرسین مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است .در بخش سوم با استفاده از مجموع نظرات و پیشنهادات مدرسین ، متد آموزشی در چهار جزوه پیشنهاد شده است و از آنجایی که هر پیشنهادی دارای نقاط ضعفی نیز هست متد پیشنهادی نیز از این امر مستثنا نخواهد بود . بیان دیدگاه ها ونظرات در مورد نقد و بررسی کتاب ها شخصی نبوده و با استفاده از تجربیات و نظرات مدرسین ساز نی و طی ارائه پرسشنامه به صورت تحقیق میدانی انجام گرفته است.