بررسی شاخص های موثر به منظور افزایش قابلیت پیاده مداری در محیط های مسکونی-تجاری (مطالعه موردی: محله یوسف آباد تهران)

پیاده روی قدیمی ترین شکل جابه جایی انسان در فضاست که می توان آن را حق طبیعی استفاده کنندگان از فضای شهری دانست. تا چند قرن پیش اکثر شهرها در مقیاس حرکت عابر پیاده بوده اند، ولی اکنون محورهای پیاده به علت تسخیر شهر توسط وسایل نقلیه و چیرگی آن بر انسان، مورد کم توجهی جدی قرار گرفته اند، تا آنجایی که قابلیت پیاده مداری در محیط های مسکونی و تجاری نیز به شدت مورد تهدید واقع شده است و در نتیجه استقبال افراد از پیاده مداری در این گونه محیط ها چندان خوشایند نمی باشد. این در حالی است که امروزه با استفاده از تکنولوژی پیشرفته حمل و نقل، جابه جایی به صورت پیاده بایستی ایمن و راحت صورت پذیرد، در صورتی که حق تقدم عابر پیاده در استفاده از فضا همیشه با تهدید از طرف وسایل نقلیه موتوری روبرو بوده و نادیده گرفته شده است. در نتیجه می توان با شناسایی شاخص ها قابلیت پیاده مداری در محیط های مسکونی – تجاری را افزایش بخشید، که همان هدف اصلی پژوهش می باشد. در این پژوهش که از نوع کاربردی است، برای اثبات فرضیات از روش تحقیق توصیفی و موردی- زمینه ای استفاده شده است. برای مبانی نظری موجود در این زمینه و نیز تجارب دیگر کشورهای جهان و استخراج شاخص ها، از ابزار مطالعات کتابخانه ای و برای شناخت وضع موجود محله یوسف آباد از اسناد و مشاهدات عینی، استفاده گردیده است. شاخص های استخراج شده به دو مولفه کلی فرهنگی و کالبدی تقسیم شده اند و سپس به چهار شاخص کیفیت سفر، فرم شهری، زیر ساخت ها و سیاست ها و برنامه ها تقسیم شده است. برای آزمون فرضیه اصلی با عنوان "به نظر می رسد شاخص های فرهنگی و کالبدی به عنوان شاخص های موثر در جهت افزایش پیاده روی و برقراری ارتباط میان محیط های مسکونی و تجاری می باشند." ، از روش تحلیل عاملی و برای آزمون فرضیات فرعی از روش رگرسیون تک متغیره و در نتیجه برای رتبه بندی شاخص ها از روش رگرسیون چند متغیره استفاده شده است. طبق نتایج به دست آمده مابین دو مولفه کلی فرهنگی و کالبدی، جایگاه مولفه فرهنگی بالاتر از کالبدی می باشد و شاخص امنیت نسبت به شاخص سلامت به عنوان شاخص های فرهنگی، در ارتقاء قابلیت پیاده مداری ارجحیت دارد. هم چنین مابین دو شاخص دسترسی و پیوستگی شبکه، شاخص دسترسی در رتبه بالاتری قرار گرفته است.