بررسی تحول قصه حضرت موسی(ع)در سیر تاریخ نزول

قرآن مهمترین واصلی ترین کتاب هدایت بشر است ولازمه بهرمندی از این کتاب آسمانی ،فهم وشناخت آن است. تفسیر قرآن بر مبنای تاریخ نزول بهترین روش برای ارائه تفسیر روشن و درست یک متن زمانمند می باشد و امکان فهم زنده و روز آمد و قابل انطباق قرآن بر موضوعات مختلف را فراهم می کند. اگر بخواهیم در هر عصری در جوامع انسانی تحولات سازنده ومهمی پدید آوریم بایستی از روش ترتیب نزولی بهره جوید .در این نوشتار به آیات مرتبط با قصه موسی از همین منظر نگریسته شده است: نخست مباحث قصه و ویژگی های آن وتکرار قصص بررسی و سپس با مقایسه ومقارنه آیات قصه موسی با یکدیگر در بستری تاریخی سیر تطور این قصه درسوره های مکی ومدنی بررسی گردید . توجه به تطورات رخ داده نشان می دهد که داستانهای موسی شبیه و نزدیک به واقعیّت وضع امّت اسلامی است، پردازش قصه در این سوره ها با این اشتراک وافتراق معضلات زمان پیامبر بوده ودر واقع تکرار محض نیست. از نکته ها قابل توجه در تکرار داستان حضرت موسی تفاوت روح کلی آن در سوره های مکی با سوره های مدنی است . در سوره های مکی سمت و سوی داستان ، مبارزه و گفت و گو با فرعون و اطرافیان اوست و به روابط بنی اسرائیل با موسی پرداخته نمی شود مگردر دو مورد (اعراف وطه )که درباره انحرافهای اعتقادی آنان است . اما در سوره های مدنی به جز سوره انفال بیشتر رابطه موسی و بنی اسرائیل و مشکلات اجتماعی و سیاسی آنان حکایت می شود. واژگان کلیدی: قصه، موسی، ترتیب نزول، قرآن ،سوره مکی، سوره مدنی