بررسی عوامل موثر بر هویت تیمی هواداران فوتبال در ایران و ارائه مدل

امروزه ورزش به دلیل جایگاه فراگیرش در زندگی روزمره مردم به صنعتی بزرگ مبدل شده است. تماشاگری ورزشی بخشی مهم از صنعت ورزش حرفه ای بوده و رشد این حوزه رو به تزاید گذاشته است. با رشد تنوع و حوزه فعالیت صنعت ورزش، چالش هایی نیز بر سر راه جذب مشتریان بروز می کند. در لیگ های ورزش حرفه ای، عمده کانال های درآمدزایی با هویت هواداران گره خورده اند. یکی از استراتژی های درآمدزایی، ایجاد و حفظ بنیان های وفاداری حرفه ای است. هدف از این تحقیق، بررسی عوامل موثر بر ایجاد و حفظ هویت تیمی هواداران فوتبال در ایران بوده است. روش تحقیق کاربردی و بر اساس مدل سازی معادلات ساختاری بوده است. ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه ای محقق ساخته بوده است. 205 نفر در مطالعه راهنما و 973 نفر از هواداران تیم های فوتبال پرسپولیس و استقلال در مطالعه اصلی به عنوان اعضاء نمونه ها بوده اند. بر اساس یافته های تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی 57 متغیر به عنوان مولفه های اثرگذار بر هویت تیمی هواداران فوتبال در ایران شناسایی شده و مورد تأیید قرار گرفتند. این متغیرها در 15 خرده مقیاس و نهایتاً در 5 عامل اصلی بارگذاری شده اند. یافته های حاصل از تحلیل مسیر برای آزمون فرضیه های 1 تا 5 نشان داد که عوامل مشارکت زمینه ای، تأمین نیازها، اجتماعی و سازمانی تأثیر مثبت معنی داری بر ایجاد هویت تیمی هواداران فوتبال در ایران دارند. ضمناً عامل اجبار نیز تا حدودی بر جذب هواداران به تیم های ورزشی موثر بود. یافته های این تحقیق در زمینه مدل سازی نشان داد که عوامل مشارکت زمینه ای، تأمین نیازها، اجتماعی و سازمانی/ باشگاهی قدرت تبیین هویت تیمی هواداران ورزشی را دارا بوده اند، اما عامل اجبار با تأثیر نه چندان مناسب از مدل حذف گردیده است. ایجاد مدلی منسجم و جامع در این تحقیق با نگرشی چند بعدی محدودیت های تحقیقات قبلی را مرتفع خواهد نمود. راهکارهای عملی حاصل از این تحقیق این است که باید سطح این رقابت های حرفه ای، از طریق اتخاذ سیاست هایی جهت حفظ تعادل رقابتی به جایگاه کاملاً حرفه ای برسد و مدیران باشگاه ها با اطلاع رسانی در مورد امور مختلف باشگاه ها، مزایای هواداری، بهره گرفتن از افراد ذی نفوذ و سرشناس ملی و منطقه ای در کادر مدیریتی، آشنایی با اطلاعات روز مدیریتی و برقراری روابط مطلوب با هواداران به توسعه مبانی هواداری کمک نمایند.