تأثیر تنش خشکی بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام آفتابگردان (helianthus annus l.)

به منظور بررسی اثر تنش خشکی بر خصوصیات فنولوژیکی، عملکرد و اجزای عملکرد ارقام جدید آفتابگردان آزمایشی به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح پایه بلوک کامل تصادفی با 4 تکرار در تابستان 1389 در ایستگاه تحقیقاتی کبوتر آباد اصفهان اجرا شد. تیمارهای آبیاری به عنوان عامل اصلی در 4 سطح شامل آبیاری معمول (شاهد) یا آبیاری بر اساس 80 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس a، آبیاری پس از 150 میلی متر تبخیر (تنش ملایم)، آبیاری پس از 180 میلی متر تبخیر و آبیاری پس از 220 میلی متر تبخیر (تنش شدید) و ارقام شاملkc20/83 es 85، mo k17_85، arm.mok18_85، s1 re_85_es و master به عنوان سطوح عامل فرعی مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج تجزیه آماری نشان داد که رژیم های آبیاری محدود (آبیاری پس از 150،180 و 220 میلی متر تبخیر) در مقایسه با رژیم های آبیاری نرمال موجب کاهش رشد رویشی و همچنین رشد زایشی شد و همچنین باعث کاهش معنی دار تعداد روز تا ستاره ای شدن، تعداد روز تا غنچه دهی، تعداد روز تا گل دهی، تعداد روز تا رسیدگی، ارتفاع بوته، قطر طبق، وزن هزار دانه، درصد روغن دانه، عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک گردید. بین ارقام مختلف از نظر بعضی صفات تفاوت وجود داشت به گونه ای که بیشترین تعداد روز تا ستاره ای شدن، تعداد روز تا غنچه دهی، تعداد روز تا گل دهی، تعداد روز تا رسیدگی، ارتفاع بوته و وزن هزار دانه در رقم kc20/83 es 85 مشاهده شد و بالاترین عملکرد دانه در رقم master گزارش شد. همچنین اثر متقابل تنش خشکی و رقم در مورد تمامی صفات به جز ارتفاع بوته معنی دار شد. در مبحث شاخص های تحمل به تنش خشکی رقم master مقاوم ترین رقم در میان دیگر ارقام به تنش خشکی بود. در نهایت مشخص شد که مرحله گل دهی حساس ترین مرحله به تنش خشکی است و وقوع تنش در این مرحله منجر به کاهش شدید وزن هزار دانه و عملکرد دانه می شود. بنابراین تأمین آب کافی در دوره گل دهی آفتابگردان اهمیت ویژه ای در بهبود عملکرد آن دارد.