اشتباه به عنوان دفاع مقرر در اساسنامه دیوان کیفری بین المللی با نگاهی به حقوق کیفری ایران

اشتباه(اعم از موضوعی و حکمی ) از جمله دفاعیاتی است که نه تنها در حقوق جزای داخلی مورد پذیرش قرار گرفته است ، بلکه در حقوق جزای بین المللی ( اساسنامه دادگاه کیفری بین المللی ) نیز ، به عنوان یک دفاع معتبر مطرح است. اشتباه موضوعی عبارت است از اینکه مرتکب عمل در ماهیت عمل ارتکابی مشتبه باشد و اشتباه حکمی عبارت است از اینکه مرتکب نمی داند که قانون گذار عمل ارتکاب یافته توسط او را جرم انگاری کرده است. بر اساس بررسی های به عمل آمده توسط حقوقدانان ، اساسنامه دادگاه کیفری بین المللی ، بیشتر متاثر از نظام حقوقی کامن لا است و از حقوق عرفی و نه رومی ژرمنی (حقوق نوشته ) ، نشات می گیرد. با توجه به این مهم و با بررسی های به عمل آمده در این نوشتار ، از یک طرف نتیجه گرفته خواهد شد که اساسنامه دادگاه کیفری بین المللی در زمینه دفاع اشتباه حکمی ، متاثر از نظام حقوقی کامن لا است ، اما در ارتباط با اشتباه موضوعی ، متاثر از هر دو نظام کامن لا و رومی ژرمنی است و از طرف دیگر نتیجه گرفته خواهد شد که حقوق کیفری ایران در مورد دفاع اشتباه موضوعی ، مطابق با(متاثر از)ماده 32 اساسنامه دادگاه کیفری بین المللی می باشد ، اما در ارتباط با دفاع اشتباه حکمی ، مطابق با (متاثر از )ماده 32 اساسنامه دادگاه کیفری بین المللی نیست