تحلیل روش های عرضه سهام و تاثیر آنها بر قیمت گذاری سهام، در جهت نیل به روش بهینه

عرضه اولیه سهام یکی از روش های تامین مالی به شمار می آید که علاوه بر اینکه منابعی را وارد شرکت می کند تاثیر به سزایی بر دیگر جنبه های شرکت نظیر شهرت، مسائل حقوقی و ترکیب سهامداری آن دارد. بالطبع روش های عرضه سهام که شامل «روش عرضه به قیمت ثابت»، «روش ثبت سفارش» و «روش حراج» می شود نیز از اهمیت خاصی بر خوردار می باشد. بر همین اساس بررسی های زیادی در خصوص تاثیر هر یک از این روش ها بر چگونگی قیمت گذاری سهام در هنگام عرضه و همچنین دیگر مسائل مرتبط در این زمینه انجام شده است. در این تحقیق سعی شده است که با استفاده از روش «تحلیل سلسله مراتبی» (ahp)، روش بهینه عرضه سهام را بر اساس نظر خبرگان مالی کشور مشخص نماییم. بر این اساس این تحقیق از نوع تحقیقات کاربردی بوده و از نظر روش اجرای تحقیق جزء تحقیقات توصیفی به شمار می آید. قلمرو زمانی آن، سابقه تاریخی استفاده از این روش ها در بازارهای مالی جهان و به خصوص دو تا سه دهه اخیر و قلمرو مکانی آن بازار سرمایه ایران می باشد. برای این منظور ابتدا منابع و متونی را که به بررسی تاثیرات استفاده از روشهای مختلف عرضه در دیگر کشورها پرداخته اند، مورد مطالعه قرار داده و شاخصه های مقایسه این روش ها را استخراج نموده ایم. این شاخص ها عبارتند: 1. ریسک، 2.قیمت گذاری ارزان، 3.شفافیت، 4.اعمال نظر متعهد، 5.ورود اطلاعات، 6.هزینه های عرضه، 7.جذب به بازار سرمایه، 8.اثر شرایط خاص هر کشور، 9.مدیریت فرآیند عرضه، 10.مشارکت سرمایه گذاران خرد، 11.استقبال فعالان بازار، 12.پیچیدگی. در ادامه مراحل اجرای روش ahp شامل ترسیم درخت سلسله مراتب تصمیم، انجام مقایسات زوجی، استخراج اولویت ها از جدول های مقایسه گروه، انتخاب بهترین گزینه و در نهایت تعیین نرخ سازگاری اجرا شده است. بر اساس یافته های این تحقیق خبرگان مالی کشور روش حراج را در تمامی شاخصه های مقایسه غیر از پیچیدگی، ریسک و مدیریت فرآیند عرضه نسبت به روش های دیگر عرضه سهام دارای برتری دانسته و به طور کلی روش حراج را بر دیگر روش های عرضه سهام ترجیح داده بودند. این در حالی است که بر اساس مطالعات انجام شده در دیگر کشور ها ، تقریبا تمامی کشورهایی که حراج را مورد استفاده قرار داده اند، به دلیل معایبی نظیر پدیده ی سواری مجانی، عدم جبران هزینه های جمع آوری اطلاعات، پیچیدگی بسیار زیاد سفارش دهی در روش حراج، عدم کنترل وارد شوندگان به حراج، عدم کنترل قیمت عرضه و عدم کنترل نحوه تخصیص به سرمایه گذاران، این روش را کنار گذاشته اند و در مقابل در 80 درصد از این کشورها روش ثبت سفارش در حال عمومیت یافتن است.