مقایسه وضعیت بافت استخوانی بین دبیران زن یائسه نشده تربیت بدنی و غیرتربیت بدنی استان خراسان شمالی

هدف: پوکی استخوان به عنوان یک ناهنجاری اسکلتی، یک معضل مهم پزشکی و بهداشتی در کشورهای پیشرفته و در جوامع در حال توسعه می باشد. از آنجایی که در سازمان آموزش و پروش تعداد زیادی از مردم و بویژه زنان مشغول به کار و تدریس می باشند، آگاهی از سلامت جسمانی این قشر زحمت کش جامعه تاثیر بسزایی در وظیفه حرفه ای و همچنین زندگی آینده آنها دارد. بنابراین، هدف از پژوهش حاضر، مقایسه تراکم و محتوای مواد معدنی مهره های کمری و استخوان ران دبیران زن یائسه نشده تربیت بدنی و غیر تربیت بدنی استان خراسان شمالی بود. روش شناسی: مطالعه حاضر مقطعی تحلیلی بود و نمونه های این مطالعه را 19 دبیر زن تربیت بدنی و 19 دبیر زن غیرتربیت یائسه نشده مدارس ابتدایی، راهنمایی و دبیرستان 5 شهرستان استان خراسان شمالی (بجنورد، مانه و سملقان، شیروان، اسفراین و گرمه و جاجرم) تشکیل داده که در سال تحصیلی 1391-1390 در مدارس مشغول به تدریس بوده که به روش طبقه ای تصادفی انتخاب و به صورت داوطلبانه در پژوهش حاضر شرکت نمودند. تراکم و محتوای مواد معدنی مهره های کمری و استخوان ران آزمودنی ها توسط دستگاه dexa (دگزا) اندازه گیری و نتایج بدست آمده توسط نرم افزار spss-16 و با استفاده از آزمون تی تست مستقل انجام شد. سطح معنی داری 05/0=? در نظر گرفته شد. یافته ها: میانگین سن و شاخص توده بدنی دبیران تربیت بدنی 58/6± 68/33 سال و 78 /3 ± 20/24 کیلوگرم بر متر مربع و در دبیران غیر تربیت بدنی 45/6± 53/36 سال و 12/5 ± 77/26 کیلوگرم بر متر مربع بود. نتایج تحقیق حاضر نشان داد که مقادیر تراکم و محتوای مواد معدنی و همچنین مقادیرt score و z score تمامی قسمتهای مهره های کمری دبیران زن یائسه نشده تربیت بدنی بیشتر از غیرتربیت بدنی بوده ولی تفاوت بین دو گروه از لحاظ آماری معنی دار نبود. در رابطه با ناحیه ران نیز، نتایج پژوهش حاضر نشان داد که تراکم و محتوای مواد معدنی و همچنین مقادیر t score و z score ناحیه گردن ران دبیران تربیت بدنی بیشتر از غیرتربیت بدنی بوده و تفاوت بین دو گروه از لحاظ آماری معنی دار بود. در حالی که در ناحیه تروکانتر و کل ران، هر چند که مقادیر تراکم و محتوای مواد و همچنین مقادیر t score و z score دبیران زن یائسه نشده تربیت بدنی دبیران بیشتر از غیر تربیت بدنی بود، ولی اختلاف بین دو گروه از لحاظ آماری معنی دار نبود. نتیجه گیری: از آنجایی که دبیران غیر تربیت بدنی همانند دبیران تربیت بدنی، بطور متوسط روزانه 4 الی 6 ساعت در حالت ایستاده تدریس می نمایند، به نظر می رسد که فشارهای ناشی از ایستادن طولانی مدت بر روی تراکم و محتوای مواد معدنی مهره های کمری هر دو گروه تاثیرات تقریبا یکسانی داشته و بنابراین، تفاوت معنی دار آماری بین دو گروه مشاهده نگردید. در حالی که در رابطه با ناحیه ران، بویژه در بخش گردن ران، تراکم و محتوای مواد معدنی دبیران زن یائسه نشده خراسان شمالی بیشتر از دبیران غیر تربیت بوده و تفاوت بین دو گروه از لحاظ آماری معنی دار بود. شاید انجام فعالیتهای ورزشی و استفاده بیشتر از پاها برای انجام فعالیتهای مختلف ورزشی توسط دبیران تربیت بدنی در مقایسه با دبیران غیر تربیت بدنی، توجیه کننده تفاوت مذکور باشد