تاثیر ایندول بوتریک اسید وپوترسین بر ریشه زایی قلمه های زیتون

زیتون درختی مقدس، همیشه سبز نیمه گرمسیری با عمر طولانی می باشد که بومی منطقه مدیترانه است. روش تکثیر معمول این گیاه، قلمه چوب از نوع نیمه خشبی است. قلمه های درخت زیتون سخت ریشه زاست. غلبه بر ناتوانی ریشه دهی می تواند به طور موثری در توسعه باغات جدید با ارقام مطلوب و مناسب هر منطقه موثر باشد. در این پژوهش تاثیر تنظیم کننده رشد ایندول بوتریک اسیدو پوترسین و برهم کنش این مواد برروی قلمه های نیمه خشبی و برگ دار زیتون بر صفات ریشه زایی و رشد قلمه ها بررسی گردید. در آزمایش اول که در سال1389 انجام شداز 3 غلظت ایندول بوتریک اسید (صفر، 2000و4000 میلی گرم در لیتر) و 3 غلظت پوترسین (صفر،0/1 و 1 میلی مولار) برروی ارقام زرد و روغنی استفاده شد. آزمایش بصورت فاکتوریل 2×3×3 در قالب طرح کاملاً تصادفی در 4 تکرار انجام گرفت. نتایج نشان داد درصد قلمه های سالم و ریشه دار شده در رقم زرد بیشتر از روغنی بود. تیمار 2000 میلی گرم در لیتر ایندول بوتریک اسید بیشترین مجموع درصد قلمه های کالوس و ریشه دار، تعداد و طول ریشه، درصد قلمه های انشعاب دار و تعداد انشعاب را نسبت به تیمار شاهد و 4000 میلی گرم در لیتر داشت. غلظت 0/1 و 1 میلی مولار پوترسین بهترین نتیجه را از نظر درصدکالوس و ریشه دار شدن و انشعاب دادن قلمه ها وطول و تعداد ریشه ها نشان داد. برهمکنش ایندول بوتریک اسید و پوترسین معنی دار گردید به طوری که بیشترین درصد قلمه های سالم و ریشه دار در ترکیب2000 میلی گرم در لیتر ایندل بوتریک اسید و0/1 و 1 میلی مولار پوترسین به دست آمد. در آزمایش دوم که در سال 1390 انجام گرفت تنها از رقم زرد استفاده شد. تیمار ها شامل غلظت 2000 میلی گرم در لیتر ایندول بوتریک اسید به همراه یکی از سه غلظت پوترسین (صفر، 0/1 و 1 میلی مولار)، در قالب طرح کاملاً تصادفی با 4 تکرار انجام گرفت. خارج کردن و ارزیابی قلمه ها از بستر در سه زمان دو سه و چهار ماه پس از قلمه گیری صورت پذیرفت. در این آزمایش در کل غلظت 0/1 و 1 میلی مولار پوترسین درصد قلمه های سالم، کالوس و ریشه دار، انشعاب دار و تعداد و طول ریشه و تعداد وطول انشعاب در قلمه ها را نسبت به شاهد افزایش دادند. لیکن تفاوت معنی داری بین آن ها نبود. همچنین با بررسی تاثیر ایندول بوتریک اسید و پوترسین در طول زمان در این آزمایش مشخص شد درصد قلمه های کالوس داده در دو ماه پس ازقلمه گیری بیشتر بوده و سه و چهار ماه پس از قلمه گیری درصد قلمه های ریشه دار بیشتر شده است. با گذشت زمان نیز به تعداد و طول ریشه و انشعابات اضافه شد. بنابراین استفاده از پوترسین در غلظت های 0/1 و 1 میلی مولار بعد از 2000 میلی گرم در لیتر ایندول بوتریک اسید به بهتر ریشه دهی این دورقم زیتون کمک کرده و می توانند در روند بهبود ثکثیر این گیاه به کار گرفته شوند.