مدلی برای چیدمان تسهیلات پویا با چند تابع هدف

افزایش فشار رقابت، کاهش عمر و افزایش تنوع محصولات، بنگاه های اقتصادی را بر آن داشته است که درجهت کاهش هرچه بیشتر هزینه های خود، از رویکردهای جدید و موثرتری در بخش های سه گانه تهیه,تولید و توزیع استفاده کنند. قسمت اعظم هزینه های یک مرکز صنعتی، مربوط به هزینه های بخش تولید می باشد. در این بخش، استفاده موثر از ظرفیت تسهیلات، افزایش بهره وری کارگرها، استفاده از سیستم های اتوماسیون و رباتیک جهت افزایش کیفیت و نرخ تولید، کاهش سطح موجودی، کاهش حجم حمل و نقل مواد و افزایش انعطاف پذیری از جمله اهدافی می باشند که امروزه اکثر مراکز تولیدی سعی دردستیابی به آنها دارند. عوامل ذکر شده باعث گردیده مراکز تولیدی نیازمند دستیابی به عملیات کارای تولید و توانایی پاسخگویی سریع به تغییرات تقاضا و ترکیب تولیدات باشند. مطالعات نشان می دهد که هزینه جابجایی مواد بین 20 تا 50 درصد کل هزینه های تولید را شامل می شود (تامپکینز و همکاران) [1]. از دیگر هزینه های قابل ذکر هزینه مکان چیدمان تجهیزات می باشد. لذا در این پایان نامه به مسئله چینش و دوباره چینی تجهیزات کارخانه می پردازیم در شرایطی که در طول مدت زمان برنامه ریزی تغییراتی در میزان تولید و نرخ تبادل مواد بوجود بیاید. هدف این چینش حداقل کردن هزینه های تغییر چیدمان و جابجایی مواد همزمان با در نظر گرفتن دستیابی به حداقل فضای لازم جهت این چیدمان می باشد. این مسئله چینش پویای تسهیلات بادو تابع هدف نامدارد. جهت مطالعه و بازنگری ادبیات مسئله چیدمان ایستای تجهیزات (static (single period) facility layout problem (slfp)) می توان به مقاله ملر و گو [2] و کیوسیاک و هیراگو (kusiak and heragu 1987) [3] مراجعه نمود. تفاوت بین sflp و مسئله چیدمان تسهیلات پویا (dynamic facility layout problem (dflp)) این می باشد که در dflp افق برنامه ریزی بلند مدت بوده و در طول زمان برنامه ریزی داد ه های مسئله تغییر می کند. برخی از این داده ها مطابق مقاله شور و تامپکینز (shore and tompkins 1980) [4] در زیر مطرح شده است: • تغییر در طراحی یکی از تجهیزات موجود • ایجاد یا حذف یکی از تجهیزات • تغییر جریان بین تجهیزات • تغییر در برنامه تولید و میزان تولید تجهیزات در مقاله هاکوبیان و مکیندال (mckendall and hakobyan)[5] از روش هیوریستیم جستجوی مرزی تجهیزات مستقر شده با مفروضات زیر استفاده شده است که می توان جهت توسعه از آن استفاده نمود: 1. ممکن است تجهیزات دارای مساحت های نا برابر باشند. این اشکال شامل مربع و یا مستطیل می باشد. 2. مساحت تجهیزات در هر پریود ثابت بوده اما ممکن است در پریودهای مختلف متفاوت باشند. 3. تجهیزات می توانند دارای جهت های دلخواه عمودی و یا افقی باشند. اگر ضلع بزرگتر با محور افقی موازی باشند افقی و در غیر اینصورت عمودی می باشند. 4. خروجی در هر پریود از زمین پیوسته استفاده می کند. 5. هدف در dflp بدست آوردن چیدمان در تمامی پریودها می باشد، بگونه ای که کل هزینه جریان مواد و تغییر جابجایی مکان تجهیزات دربین هر پریود حداقل گردد. با توجه به پیشنهادات ارائه شده در مقاله دریرا و همکاران (drira et al. 2007) [6[ و ضرورت بررسی توابع هدف مختلف در مقاله سینگ و شارما (singh and sharma. 2005) [7] و مسائل مورد بررسی در مقاله سادان کناک (sadan kulturel-konak.2007) [8] موضوع مورد بررسی این پروژه چیدمان تسهیلات پویا با چند تابع هدف انتخاب گردید.