مکان یابی سد زیر زمینی در حوزه ی آبخیز بیارجمند

در بسیاری از نقاط جهان به ویژه مناطق خشک و نیمه خشک، میزان بارش و رواناب حاصل از آن کم و میزان تبخیر آب از سطح، زیاد است. در مناطق کم باران ایران مانند حوزه ی آبخیز بیارجمند، منبع مهم تأمین آب منابع آب زیرزمینی است و با توجه به نیاز روزافزون این مناطق به آب و نیز محدودیت های منابع آب باید شرایط برای بهره-برداری بهینه از آب های زیرزمینی فراهم شود. سدهای زیرزمینی، یکی از روش های بهره-برداری از آب های زیرزمینی در این منطقه است. البته، تصمیم گیری در انتخاب مکان های مناسب احداث سد زیرزمینی کار دشواری است، چرا که معیارهای متعددی در این انتخاب باید در نظر گرفته شود. در سرتاسر حوزه ی آبخیز بیارجمند، آبراهه های متعددی وجود دارند که به علت اقلیم خاص و بارش کم، آبدهی قابل توجهی ندارند و اکثر آنها سیلابی می باشند. احداث سد زیرزمینی در خشکه رودهای این منطقه می تواند یکی از راه کارهای مناسب برای جبران کم آبی در ماه های خشک سال باشد. در این تحقیق به منظور مکان یابی سد زیرزمینی از روش تحلیل سلسله مراتبی استفاده شد. در این روش پس از مشخص نمودن معیارهای دخیل در فرایند مکان یابی، درصد اهمیت این پارامترها مشخص شد. سپس با انجام عملیات میدانی، تعداد 9 محور که شرایط احداث سد زیرزمینی را داشتند، مشخص شدند و در تمامی این محورها پارامترهای دخیل در مکان-یابی مورد بررسی قرار گرفتند و به هر محور امتیازی تعلق گرفت. برای این منظور ویژگی های زمین شناسی، توپوگرافی، هیدرولوژی و هیدروژئولوژی منطقه از طریق بررسی عکس های هوایی، تصاویر ماهواره ای، نقشه های توپوگرافی، آمار هیدرولوژی و گزارش های موجود مورد بررسی قرار گرفت. در نهایت، محورها به ترتیب امتیاز کسب شده اولویت-بندی شدند و نقطه ی شماره ی 8 که در شرق روستای قلعه بالا و دزیان و جنوب شرقی روستای یزدو قرار داشت، بیشترین امتیاز را کسب نمود و بهترین محل برای احداث سد زیرزمینی در حوزه ی آبخیز منطقه ی بیارجمند شناخته و معرفی شد.