تاثیر مواد اسیدزا بر خصوصیات شیمیایی و قابلیت دسترسی عناصر غذایی در خاک

: یک روش نسبتا ارزان برای افزایش قابلیت استفاده عناصر غذایی بخصوص عناصر کم مصرف در خاک، استفاده از مواد اسیدزا به منظور پایین آوردن ph خاک است. برای این منظور، دو نوع خاک با خصوصیات متفاوت از مزارع اطراف روستاهای نیار و گرجان در حومه اردبیل، برداشت شد. تیمارهای آزمایشی شامل گوگرد عنصری پودری در سه سطح (معادل 25/0، 5/0 و 1 گرم در کیلوگرم خاک)، کودآلی (کمپوست کود گاوی) در سه سطح (معادل 5/2، 5 و 10 گرم در کیلوگرم خاک)، گوگرد عنصری * ماده آلی در سه سطح (همان مقادیر گوگرد با 5 گرم در کیلوگرم کود گاوی)، پیت موس بیولن در سه سطح (معادل 25، 50 و 100 سانتی متر مکعب در کیلوگرم)، اسید سولفوریک در سه سطح (معادل 43/0، 85/0 و 7/1 میلی-لیتر)، و اسید نیتریک در سه سطح (معادل 1، 2 و 4 میلی لیتر) و شاهد بود. در زمان های 4، 8 ،16 و 32 هفته نمونه های مرکب از خاک گلدان ها برداشت شده و ph، هدایت الکتریکی، کربن آلی، نیتروژن، فسفر، پتاسیم و غلظت عناصر کم مصرف آنها اندازه گیری شد. تأثیر تیمارهای آزمایشی بر کاهش ph، افزایش هدایت الکتریکی، کربن آلی و غلظت روی در خاک رسی کمتر بوده ولی میزان افزایش نیتروژن، فسفر، پتاسیم و سایر عناصر کم مصرف در خاک رسی بیشتر از خاک لومی بود. بیشترین اثر تیمارها بر خصوصیات خاک در زمان های 8 و 16 هفته مشاهده شد و پس از آن کاهش یافت. مقدار 1 گرم گوگرد، 7/1 میلی لیتر اسید سولفوریک و 4 میلی لیتر اسید نیتریک در کیلوگرم خاک، بیشترین اثر را بر کاهش ph داشتند اما تفاوت بین آنها معنی دار نبود. تیمارهای کمپوست و پیت موس بیولن نیز ph خاک را افزایش دادند. تمامی تیمارها بجز پیت موس بیولن و کمپوست، هدایت الکتریکی خاک را افزایش دادند و بیشترین افزایش به اسید نیتریک مربوط بود. اثر هیچ کدام از تیمارها بر درصد کربن آلی خاک معنی دار نبود و همه تیمارها به جز گوگرد باعث افزایش معنی دار نیتروژن کل گردیدند. تمامی تیمارها به جز پیت موس بیولن باعث افزایش معنی دار غلظت فسفر، آهن، روی، مس و منگنز خاک گردیدند. تیمارهای کمپوست، گوگرد- کمپوست و پیت موس بیولن غلظت پتاسیم خاک را بطور معنی داری افزایش دادند و اثر بقیه تیمارها معنی دار نبود. بالاترین سطح تیمارها بیشترین اثر را بر خصوصیات خاک ایجاد نمود.