بررسی شرایط هم معنایی در بافت

چکیده بررسی معنای واژه ها و رابطه های معنایی میان آن ها اهمیت ویژه ای دارد. مطالعه ی هم معنایی به عنوان یکی از مهم ترین رابطه های معنایی در عین حال که از ارزش ویژه ای برخوردار است، به دلیل انتزاعی بودن معنی و عدم ارائه ی تعریفی دقیق از هم معنایی، دارای پیچیدگی های خاصی نیز است. چنین به نظر می رسد که واژه ها و عبارت های هم معنا، دارای معنی شناختی مشابهی هستند و یک حوزه ی معنایی را بین خود تقسیم می کنند و از هر یک از آن ها می توان در بافت های متفاوتی استفاده کرد. هر یک از اندیشمندان تعریفی از هم معنایی ارائه داده اند و یا آن را دسته بندی کرده اند. هم چنین عده ای نیز به محدودیت های هم معنایی اشاره کرده اند، و تقریبا همه ی آن ها هم معنایی مطلق را رد کرده اند. در این پژوهش در این پژوهش پس از تحلیل10 متن که هر یک حدود 100 واژه است و به صورت اتفاقی انتخاب شده است، واژ های هم معنی در بافت های مختلف بررسی شد و مشخص شد عوامل مختلفی مانع جانشینی دو واژه ی هم معنی در یک بافت مشخص می شود، که در این میان عناصر هم-نشین نقش قابل توجهی دارد و با محدود کردن حوزه ی معنایی واژه ها، می تواند مانع از هم معنی بودن آن ها با دیگر واژه ها شود. در واقع بافت واژه که شامل واژه های هم نشین آن واژه است، عامل اصلی در تعیین هم معنایی واژه هاست. اما نمی توان الگوی منسجمی برای این مسئله ارائه داد و تنها می توان مواردی را که در بیشتر داده ها تکرار شد را به صورت فهرستی هنگام جایگزینی واژه های هم معنا در واژه نامه ها در یک متن، مد نظر قرار داد. کلیدواژه ها: هم معنایی، عناصر هم نشین، محدودیت های هم نشینی، بافت