طراحی آپتاحسگر الکتروشیمیایی آدنوزین بر پایه ی تثبیت آپتامر بر روی الکترود کربن شیشه ای اصلاح شده با نانوکامپوزیت حاصل از مایع یونی، چیتوسان و نانولوله های کربن چند لایه

آپتامرها توالی های الیگونوکلئوتیدی dna یا rna سنتز شده ای هستند که در اشکال سه بعدی تاخوردهاند و بصورت اختصاصی و با قابلیت بالا با مولکول های هدف برهمکنش می دهند. آپتامرها با استفاده از فرایند in vitro که selex (فرایند تکامل سیستماتیک لیگاندها توسط غنی سازی نمایی) نامیده می شود، بدست می آیند. در سال های اخیر آپتامرها به علت قابلیت بالا، عملکرد اختصاصی و پایداری شان به عنوان معرف های تشخیصی ایده آل و جایگزین آنتی بادی در توسعه نانوحسگرهای زیستتشخیصی بکار می روند. آدنوزین نوکلئوزیدی درون زاست که دارای فعالیت بیولوژیکی قوی ای از جمله انبساط رگهای خونی، افزایش جریان خون سرخرگها، خاصیت ضدآریتمایی و تسهیل تأمین اکسیژن ماهیچه کاردیاک قلب می باشد. شواهد چندی نشان می دهد که آدنوزین دارای برخی کارکردهای حائز اهمیت در سیستم ایمنی بدن است. غلظت نرمال آدنوزین در نمونه سرم خون انسان بین mµ 1/0 -05/0 می باشد. از این رو اندازه گیری و سنجش مقادیر آدنوزین بسیار حائز اهمیت است. هدف این پروژه طراحی زیست حسگر الکتروشیمیایی جهت اندازه گیری آدنوزین، بر پایه تثبیت آپتامر بر روی الکترود اصلاح شده با نانوکامپوزیت مایع یونی، چیتوسان و نانولوله های کربن چندلایه می باشد. ابتدا مولکول آمینو آپتامر بر روی الکترود کربن شیشه ای اصلاح شده با نانوکامپوزیت" مایع یونی، نانولوله های چند دیواره ای کربن و چیتوسان"، تثبیت می شود. برهمکنش کووالانسی آمین های آپتامر با آمین های چیتوسان به کمک گلوتارآلدهید بعنوان عامل اتصال دهنده انجام شده است. سپس آپتامر آدنوزین با آمینوآپتامر تثبیت شده بر روی سطح، هیبرید می شود. در بخش اول از متیلن بلو به عنوان گونه ی ردوکس استفاده شده است که با اتصال به نوکلئوتید گوانین می تواند نشانگر خوبی برای تغییرات غلظت آدنوزین باشد. با استفاده از این سیستم، اندازه گیری کمی آدنوزین، برحسب پاسخ های پالس تفاضلی متیلن بلوهایی که به بازهای گوانین آپتامر متصل شده است، بررسی شده است. جریان پیک متیلن بلو بطور خطی با افزایش غلظت آدنوزین در محدوده nm 400- 5/0، با حد تشخیص pm 154 کاهش مییابد. در بخش دوم، از نانوذرات پلاتین به عنوان کاتالیستی برای انجام واکنش احیای الکتروکاتالیتیکی هیدروژن پراکسید استفاده شده است. به کمک این سیستم، اندازه گیری کمی آدنوزین، برحسب پاسخ های ولتامتری چرخه ای مربوط به پیک احیای h2o2، با حساسیت بسیار بالا انجام شده است. جریان پیک احیایh2o2 با افزایش غلظت آدنوزین در محدوده nm 750-1، با حد تشخیص nm 1 کاهش مییابد. گزینش پذیری این سیستم با سیتیدین، یوریدین و گوانوزین که از خانواده نوکلئوزیدها می باشند و دارای ساختار مشابهی با آدنوزین است، بررسی می شود. در نهایت آپتاحسگر پیشنهادی برای آنالیز آدنوزین موجود در سرم خون مورد استفاده قرار گرفت. صحت داده های بدست آمده در سرم خون بررسی شده و نتایج بسیار نزدیکی بدست آمد. کلمات کلیدی: آپتامر، آدنوزین، نانولوله های چنددیواره ای کربن، چیتوسان، مایع یونی، متیلن بلو، نانوذرات پلاتین.