تعیین پارامترهای بهینه در تصفیه شیمیایی شیرابه مراکز دفن به کمک روش رویه پاسخ (مطالعه موردی: مرکز دفن آرادکوه تهران)

یکی از مهمترین مشکلات پیش روی بهره برداری مراکز دفن بهداشتی، تولید و انتشار شیرابه در محیط می باشد. بطورکلی منشا تولید شیرابه را می توان علاوه بر محصولات فرعی حاصل از تجزیه بیولوژیکی، شامل بارندگی، رطوبت و دیگر مایعات موجود در پسماندهایی که دفن می شوند دانست. خصوصیات کمی و کیفی (شیمیایی و بیولوژیکی) شیرابه به نوع پسماندهای دفع شده، میزان تجزیه آن ها، شدت و دوام بارندگی، درجه حرارت محیط، رطوبت هوا، رواناب های سطحی، وجود جریانات آب زیرزمینی و عمر مرکز دفن، بستگی دارد. به بیان دیگر خصوصیات شیرابه مراکز دفن بسیار متغیر بوده و نمی توان روشی کلی در خصوص تصفیه و مدیریت شیرابه تمامی مراکز دفن پیشنهاد داد، بلکه شیرابه تولیدی در مراکز دفن مختلف می بایست به صورت مورد به مورد بررسی شده و روش بهینه تصفیه آن ها تعیین گردد. در حال حاضر بخش عمده ای از زایدات جامد شهر تهران در مرکز دفن آرادکوه به صورت غیر مهندسی و غیر بهداشتی دفن می شود و این امر سبب پیدایش دریاچه ای وسیع از شیرابه در مرکز دفن آرادکوه شده است. تاکنون تحقیقات چندی در زمینه بررسی روش های مدیریت شیرابه این مرکز انجام شده و بعنوان یکی از متداولترین این روش ها می توان به روش تصفیه شیمیایی شیرابه به روش انعقاد و لخته سازی اشاره داشت. با توجه به مطالعات پیشین، عموماً در تصفیه شیمیایی شیرابه از دو نوع منعقدکننده کلریدفریک و آلوم استفاده می شود. در تحقیق حاضر با بهره گیری از طراحی آزمایشات به روش رویه پاسخ (rsm)، مقدار بهینه منعقدکننده و ph واکنش به عنوان دو فاکتور موثر در حذف cod شیرابه، مورد بررسی قرار گرفته است. به بیان دیگر هدف اصلی از این تحقیق یافتن مقادیر بهینه دُز منعقدکننده و ph واکنش به منظور دستیابی به حداکثر میزان حذف cod با انجام حداقل تعداد آزمایش و در کمترین زمان ممکن می باشد. بدین منظور و بر اساس طرح ccd (یکی از طرح های متداول در rsm) 13 آزمایش برای هرکدام از منعقدکننده ها طراحی و اجرا گردید. نتایج حاصله حاکی از آن است که بیشترین راندمان حذف cod با استفاده از کلریدفریک بعنوان منعقدکننده بدست می آید. کلریدفریک با دز 5/5 گرم بر لیتر درph واکنش معادل 5، موجب حذف cod شیرابه با شیرابه ورودی 88،500cod = میلی گرم بر لیتر به میزان 57/47 درصد گردید، در حالی که برای شیرابه با cod یکسان بهترین نتیجه برای آلوم در دُز 5/6 گرم بر لیتر و 5ph = بهینه 22/46 درصد حذف cod بدست آمد.