مقایسه اثر داروهای گیاهی تجاری بر عملکرد رشد، سیستم ایمنی و فراسنجه های خونی جوجه های گوشتی

این تحقیق به منظور ارزیابی اثرات چهار داروی گیاهی(دایجستروم، سانگروویت، بیواسترانگ و بیوهربال) و آنتی بیوتیک ویرجینیامایسین بر عملکرد رشد، سیستم ایمنی و فاکتورهای خونی در جوجه های گوشتی انجام گردید. 360 قطعه جوجه یکروزه نر سویه آرین به گروه های جیره پایه(شاهد)، جیره پایه با 15 ppm ویرجینیامایسین، 015/0 درصد دایجستروم، 03/0درصد سانگروویت، 1/0 درصد بیواسترانگ و 1/0 درصد بیوهربال تقسیم شدند. اختلاف معنی داری از لحاظ وزن بدن و ضریب تبدیل غذایی بین تیمارها وجود نداشت(05/0p>). تیمارهای آزمایشی در خصوصیات لاشه، چربی بطنی و وزن اندام های گوارشی و طول نسبی قسمت های مختلف روده دارای اختلاف معنی دار نبودند(05/0p>). از لحاظ وزن نسبی اندام های لنفاوی(طحال و بورس فابریسیوس) به عنوان دو شاخص ایمنی در بین تیمارهای مختلف وزن بورس تفاوت معنی داری بین تیمارها نشان داد(05/0p<)، بیشترین وزن بورس مربوط به تیمار بیوهربال وکمترین وزن بورس مربوط به تیمار شاهد بود. پاسخ به افزایش حساسیت بازوفیل پوستی(تزریق فیتوهماگلوتنین) و عیار آنتی بادی بر علیه گلبول قرمز گوسفند در بین تیمارها تفاوت معنی داری را نشان نداد(05/0p>). تیمارهای سانگروویت، دایجستروم و ویرجینیامایسین بالاترین تیتر آنتی بادی بر علیه واکسن بیماری نیوکاسل(لاسوتا) و تیمار شاهد پایین-ترین تیتر آنتی بادی بر علیه ویروس نیوکاسل را در سن 42 روزگی داشتند(05/0p<). تیمارهای شاهد و بیوهربال بالاترین درصد هماتوکریت و تیمارهای سانگروویت، دایجستروم، ویرجینیامایسین و بیواسترانگ پایین ترین درصد هماتوکریت را داشتند(05/0p<). از لحاظ میزان تری گلیسرید، کلسترول تام و ldl تفاوت معنی داری بین تیمارها وجود نداشت (05/0p>). تیمار سانگروویت بالاترین میزان hdl و پایین ترین میزان hdl مربوط به تیمار ویرجینیامایسین بود که تفاوت معنی داری با سایر تیمارها به جز تیمار سانگروویت نداشت(05/0p<). کمترین نسبت هتروفیل به لنفوسیت در تیمارهای دایجستروم و بیوهربال و بیشترین نسبت هتروفیل به لنفوسیت در تیمار شاهد دیده شد که تفاوت معنی داری با سایر تیمارها به جز دایجستروم و بیوهربال نداشت(05/0p<). نسبت طول پرز به عمق کریپت در قسمت های مختلف روده نیز تفاوت معنی داری نشان داد(05/0p<). بیشترین نسبت طول پرز به عمق کریپت در دودنوم در تیمار بیوهربال و کمترین این نسبت در تیمار دایجستروم مشاهده شد. بیشترین نسبت طول پرز به عمق کریپت در ژژونوم در تیمار شاهد و کمترین این نسبت در تیمار ویرجینیامایسین مشاهده شد. بیشترین نسبت طول پرز به عمق کریپت در ایلئوم در تیمارهای سانگروویت و شاهد و کمترین این نسبت در تیمار بیواسترانگ مشاهده شد. با توجه به نتایج حاصله استفاده از دارو های گیاهی می تواند گزینه مناسبی برای استفاده در مکمل های جانشین آنتی بیوتیک باشد.