بررسی اثر عصاره هسته تمرهندی و میوه گیاه خارخسک بر سلول های سرطانی پروستات و روده بزرگ انسان در شرایط آزمایشگاه

سرطان یکی از عمده دلایل مرگ و میر در سراسر جهان محسوب می شود. در سال 2008 مسبب مرگ 6/7 میلیون نفر شده است (حدود 13% کل دلایل مرگ و میر). از آنجا که درمان سرطان با روش های رایج با عوارض جانبی همراه است، تمایل زیادی به استفاده از ترکیبات ضد سرطانی گیاهان وجود دارد. در این تحقیق پس از جمع آوری، عصاره هیدروالکلی میوه گیاه خارخسک و پوسته هسته تمر هندی استخراج گردید، اثر عصاره ها در هشت غلظت متفاوت به همراه داروی 5- فلورواوراسیل در غلظت ic50 جهت سه رده سلولی سرطان پروستات، سرطان روده بزرگ و سلول فیبروبلاست بررسی شد. با استفاده از آزمون mtt اثر کشندگی عصاره ها مورد بررسی قرار گرفت. 8/13، 9/27 و 4/42 به ترتیب درصد زنده مانی سلول های سرطان پروستات، روده بزرگ و فیبروبلاست در حضور عصاره گیاه خارخسک و 8/24، 1/65 و 5/60 درصد زند مانی این سه رده در حضور عصاره گیاه تمر هندی به دست آمد. شاخص 50 درصد سمیت سلولی (ic 50) برای عصاره گیاه خارخسک جهت سه رده سلولی فوق به ترتیب 308، 7150 و µg/ml 8732 و برای عصاره تمر هندی 4608، 17002 و µg/ml 13797 محاسبه گردید. اثر عصاره ها بر میزان تکثیر سلولی با استفاده از ماده brdu بررسی شد. بالاترین اثر کاهنده سنتز dna سه رده سلولی مذکور در غلظت µg/ml -12000مشاهده گردید. طول موج جذب ناشی از حضور عصاره گیاه خارخسک در این غلظت جهت سلول سرطانی پروستات، روده بزرگ و سلول فیبروبلاست به ترتیب 097/0، 018/0 و nm 031/0 و در اثر عصاره تمر هندی 433/0، 135/0 و nm 381/0 اندازه گیری شد. میزان مرگ سلولی آپوپتوز در حضور عصاره گیاه خارخسک در سلول های سرطانی پروستات و روده بزرگ به ترتیب 74 و 46% و در اثر حضور عصاره تمر هندی به ترتیب 31 و 4% تعیین گردید. یافته ها حاکی از وجود اثر کشنده، ضد تکثیر سلولی و تحریک به آپوپتوز در عصاره گیاهان مذکور است. بر اساس نتایج به دست آمده سمیت عصاره ها برای سلول های فیبروبلاست نسبت به سلول های سرطانی مورد آزمایش کمتر بوده است. واژگان کلیدی: سرطان پروستات، سرطان روده بزرگ، خارخسک، تمر هندی، اثر کشندگی، تکثیر سلولی آپوپتوز