بررسی ساخت دستوری گویش کردی کرمانجی قوچان از دیدگاه رده شتاسی زبان

گویش کردی کرمانجی یکی از گویش های زبان کردی است که در شمال خراسان بدان تکلم می شود . هدف پژوهش حاضر بررسی و توصیف ساخت دستور زبان کردی کرمانجی قوچان از دیدگاه رده شناسی زبان است. در این راستا به توصیف رده شناختی ساختمان جمله ، گروه های نحوی ، ساختواژه ی تصریفی و ساختواژه اشتقاقی پرداخته می شود تا مشخص گردد که آیا موارد مذکور در چارچوب رده شناختی قابل توصیف هستند یا خیر. این پژوهش از یک جامعه ی زبانی متشکل از پانزده نفر مرد و پانزده نفر زن انجام گرفته است که همگی این افراد بالای پنجاه سال و بی سواد و یا کم سواد بودند . این پژوهش نشان می دهد که گویش کردی کرمانجی قوچان در حوزه های ساختمان جمله ، گروه های نحوی ، ساختواژه ی تصریفی و ساختواژه اشتقاقی از دید گاه رده شناختی قابل توصیف است . از لحاظ ساختار ساختواژه ای ، زبانی ترکیبی است که بیشتر واژه های آن از پیوستن واژه ها به یکدیگر و افزودن پیشوندها و پسوندها ساخته می شوند . از نظر ساخت نحوی جزء زبان های sov می باشد . به غیر از زمان گذشته ی متعدی ضمیر افتان می باشد . افعال دارای دو ستاک گذشته و حال می باشند. در زبان کردی نوعی ساخت ارگتیو وجود دارد که فاعل فعل لازم و متعدی با هم دیگر متفاوت می باشند. اسامی در ساخت اضافه و حالت ندا مفهوم جنس مذکر و مونث را نشان می دهند . ضمایر شخصی به دو دسته ی فاعلی و مفعولی تقسیم می شوند.