بررسی وضعیت مرگ و میر ناشی از تصادفات رانندگی در سالمندان ایرانی طی سال های 1385 الی 1387

مقدمه: توسعه جوامع با افزایش امید به زندگی همراه است که در نتیجه موجب افزایش جمعیت سالمندان می شود. شمار جمعیت سالمندان در 50 سال گذشته سه برابر شده و پیش بینی می شود در 50 سال آینده نیز سه برابر شود. تصادفات رانندگی یکی از مهم ترین حوادث غیر عمدی در جهان محسوب می شود. سالمندان و کودکان دو گروه عمده آسیب پذیر در حوادث رانندگی هستند؛ بطوری که نرخ مرگ و میر برای تمام درجات آسیب های ناشی از تصادف از تقریبا 1 درصد در گروه سنی کمتر از 20 ساله به تقریبا 11 درصد در گروه سنی بیش از 70 افزایش می یابد. هر چند تصادفات رانندگی دومین علت مرگ در همه گروه های سنی و اولین علت در گروه سنی جوان را شامل می شود؛ نتایج بررسی های وزارت بهداشت در زمینه سلا مت سالمندان نشان می دهد که 20 درصد افراد سالمند، یک بار در سال در شهرها دچار حوادث ترافیکی می شوند. سالمندان همچنان یکی از گروه های پر خطر در زمینه حوادث ترافیکی می باشند که می بایست در برنامه ریزی های دستگاه های ذیربط به سلامت و ایمنی این گروه سنی بیشتر مورد توجه گیرد. روش شناسی تحقیق این تحقیق از نوع مطالعات ‍cross sectional توصیفی تحلیلی می باشد. باتوجه به اینکه کلیه مرگ و میرهای ناشی از تصادفات رانندگی و حوادث ترافیکی چه در محل تصادف، مسیر انتقال به بیمارستان، داخل بیمارستان و حتی تا یکماه بعد از تصادف (که ناشی از صدمات ناشی از تصادف باشد) به مراکز پزشکی قانونی ارجاع می شود در نتیجه آمار جمع آوری شده از مراکز پزشکی قانونی در برگیرنده کلیه مرگ و میرهای ناشی از تصادفات در کشور می باشد. در ابتدا اطلاعات جمع آوری شده از مراکز پزشکی قانونی کلیه شهرستان های کشور در فاصله سال های 1385 الی 1387 کنترل و سپس وارد نرم افزار آماری spss گردید و تحلیل های لازم صورت گرفت. نتایج در مجموع تعداد 12029 مرگ به دنبال تصادفات رانندگی در افراد بالای 60 سال در سال های 1385 الی 1387 در ایران رخ داده است که از این میان 2/36درصد در سال 1385 ، 31درصد در سال 1386 و 9/32درصد در سـال 1387 رخ داده است .به طور متوسط در هر سال 65درصد مرگ و میر در سنین old - young (60 تا 74 سال)، 5/34درصد در سنین old (75 تا 90 سال) و حدود 5/0درصد در سنین old- old (افراد بالای 90 سال) رخ داده است. به طور متوسط در هر سال 24 الی27درصد مرگ و میر در جنس مونث و 72 الی 75درصد مرگ ها در جنس مذکر ، 65-64درصد مرگ و میر در افراد بی سواد و و 36-35درصد مرگ ها در افراد با سواد رخ داده است. همچنین 2/19درصد متوفیان را راننده، 9/56درصد را عابرین و 2/23درصد را سرنشینان تشکیل می دهند. همچنین در این مدت به طور متوسط در هر سال 46درصد مرگ و میر در حوادث درون شهری ، 3/46درصد مرگ و میر در حوادث برون شهری و 8/6درصد مرگ و میرها در جاده های روستایی رخ داده است. بحث و نتیجه گیری براساس پیش بینی who در سال 2012، حوادث ترافیکی جان 3/1 میلیون نفر را می گیرد که 90درصد این آمار در کشورهای با درآمد پایین و متوسط خواهد بود. بر طبق این گزارش نیمی از مرگ و میرهای جاده ای بین موتور سواران، دوچرخه سواران و عابرین پیاده رخ می دهد. میزان حوادث جاده ای در ایران تقریباً 20 برابر بیشتر از سایر نقاط دنیاست. بر اساس آمار سازمان پزشکی قانونی کشور در سالهای 1385 تا 1387 به ترتیب 27567، 22918 و 23362 مورد مرگ بر اثر حوادث رانندگی ثبت شده است که با توجه به مطالعه حاضر به ترتیب در این سالها 8/15درصد ، 2/16درصد و 9/16درصد موارد مرگ و میر حوادث رانندگی در افراد بالای 60 سال رخ داده است که روند رو به رشدی را نشان می دهد. براساس نتایج این مطالعه میزان مرگ و میر در سالهای 1385 تا 1387در گروه سنی old و old- oldبا شیب ملایمی افزایش یافته و در گروه young-old کاهش یافته است. این بررسی نشان داد که برخلاف بررسی صورت گرفته 5 ساله در سازمان پزشکی قانونی کشور (1389 – 1385) اکثر مرگ و میرها در گروه عابران پیاده بوده است در حالیکه در جمعیت عمومی، اکثریت مرگ و میرها در راننده ها می باشد، همچنین در بررسی 5 ساله اکثر مرگ و میرها در محل تصادف بوده است در حالیکه در این بررسی اکثر مرگ و میرها در گروه سالمندان در زمان بستری در بیمارستان بوده است که این مقایسه نشان دهنده لزوم توجه به سالمندان عابر و همچنین بخش های تروما در بیمارستان های کشورمان می باشد. بر اساس نتایج مطالعه فراوانی نسبی مرگ و میر سالمندان طی سه سال مطالعه در جاده های برون شهری کاهش یافته اما در جاده های درون شهری افزایش پیدا کرده است. کلمات کلیدی: مرگ و میر سالمندان، تصادفات، علت فوت