بررسی انواع یخبندانهای فراگیر استانهای خراسان شمالی و خراسان رضوی به منظور امنیت پروازهای هوایی

یکی از عوامل جوی موثر در مطالعات اقلیمی دما است که نقش تعیین کننده ای در شناخت اقلیم یک منطقه دارد. کاهش دما باعث بوجود آمدن پدیده یخبندان در محیط می شود و وقوع یخبندان عامل بسیار خطرناکی برای ایمنی هواپیما محسوب می شود. لذا در این پژوهش عنصر دما و به تبع آن پدیده یخبندان به عنوان یکی از عوامل آب و هوایی موثر در مطالعات اقلیم فرودگاه و ایمنی پرواز مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. برای انجام این مطالعه از آمار سی ساله (2008-1978) دما و تعداد روزهای یخبندان ایستگاه سینوپتیک بجنورد و مشهد استفاده شده است . تجزیه و تحلیل دمایی منطقه و نمودار ستونی کمینه ، پیشینه و میانگین دمای روزانه در روزهای یخبندان، انحراف استاندارد، ضریب چولگی و چندک دما نشان می دهد که در ایستگاه بجنورد با توجه به اهمیت کمینه دما در این روزها، با استناد به چندک های این داده ها، حداقل در نیمی از 131 روزی که طی این چند سال، یخبندان وجود داشته، حداقل دما در روزهای یخبندان برابر با 9- بوده است و حد اقل در 25درصد موارد، حداقل دما برابر با 13- درجه ثبت گردیده است.میانگین کمترین دمای روزانه برای داده های سال های مربوطه، برابر با 3- با انحراف معیار 5 درجه می باشد. در ایستگاه مشهد حداقل دما در روزهای یخبندان برابر با 8- بوده است و حداقل در 25 درصد موارد، حداقل دما برابر با 11- درجه ثبت گردیده است. میانگین کمترین دمای روزانه برای داده های سال های مربوطه، برابر با 2- با انحراف معیار 5 درجه می باشد. همچنین شدیدترین یخبندان ها در ماه ژانویه اتفاق افتاده است. بنابراین چند حالت شاخص از ماه ژانویه انتخاب و از دیدگاه همدیدی تجزیه و تحلیل گردیده است. نتایج نشان می دهد که نفوذ زبانه های پرفشار از سمت سیبری و عرض های شمالی با گرادیان فشاری زیاد، عبور امواج کم دامنه ی تراز میانی جو با گرادیان کنتوری مناسب که بر روی مدیترانه شکل گرفته و با حرکت به سوی شرق ایران را تحت تاثیر قرار می دهد، به همراه هجوم هوای سرد عرض های بالاتر و رطوبت نسبی مناسب در منطقه از جمله عوامل همدیدی است که باعث ایجاد یخبندان در منطقه شده است.