رویکرد نشانه شناسانه به تحلیلِ ارتباطات میان فردی و ارتباطات درون فردی در دو فیلم مشترکِ کریستف کیشلوفسکی و ایرن ژاکوب

هدفِ این رساله بررسی روش های بازنمایی ارتباطاتِ میان فردی و ارتباطاتِ درون فردی در سینما است. برای این منظور دو فیلم از فیلمساز فقید لهستانی، «کریشتف کیشلوفسکی» را برگزیده و با رویکرد نشانه شناختی به تحلیل آن ها پرداخته ایم. در این مطالعه ابتدا ویژگی های تحقیقِ کیفی را برشمرده و سپس رویکرد نشانه شناختی را یکی از روش های تحلیل کیفیِ متون دانسته ایم و بعد با رویکردی ترکیبی به تحلیلِ بازنماییِ ارتباطات درون فردی و ارتباطاتِ میان فردی در دو فیلمِ «زندگی دوگانه ورونیک» و «سه رنگ: قرمز» پرداخته ایم. در بررسیِ نشانه های ارتباطاتِ درون فردی، رویکرد روان کاوانه ـ نشانه شناسانه را برگزیده و با تأکید بر فیلمِ «زندگی دوگانه ورونیک»، رمزگانِ خاصّ ِ کیشلوفسکی را تحلیل کرده ایم. در این تحقیق نشان داده ایم که فیلمساز با نمایش دو دیدگاهِ اصلی، دو بخش جسمانی و درونیِ فرد را به تصویر می کشد و از این طریق رمزگانِ فنّی را در خدمتِ نمایش ارتباطِ فرد با خویشتن در می آورد. ما سپس «زندگیِ دوگانه ورونیک» را فیلمی دوپاره دانسته ایم که در پاره نخست آن، شاهد نمایش رویایِ شخصیتِ اصلی هستیم، رویایی که او ظاهراً در بیداری می بیند. در نیمه دومِ فیلم، می بینیم که او گاهی لحظاتی از آن رویا را به خاطر می آورد. این رویابینی را بر اساس نظریه های ارتباطِ درون فردی، نوعی ارتباط با خویشتن تفسیر کرده و بر اساس آرای یونگ و پیروانش، به بررسی و تفسیرِ نشانه های این ارتباط با خویشتن پرداخته ایم ما عمدتاً بر استفاده کیشلوفسکی از نماد دایره، به عنوانِ مفهومِ خود، در نظریه «یونگ»، تأکید کرده ایم. در مورد فیلمِ «سه رنگ: قرمز» بر اساس مضمون اصلی آن، توجّهِ عمده خود را معطوفِ تحلیلِ نشانه های ارتباطاتِ میان فردی نموده و مخصوصاً با رویکرد نشانه شناختی، روش استفاده کیشلوفسکی را، از نشانه های نوینِ ارتباطاتِ میان فردی، تحلیل کرده ایم. ما رویکرد کیشلوفسکی را، مخصوصا در استفاده از تلفن در ارتباطاتِ میان فردی، مورد بررسی قرار داده ایم و نتیجه گیری کرده ایم که او از نشانه «تلفن»، در معنایی مخالفِ معنای متداولِ آن استفاده می کند. ما همچنین بیان کرده ایم که او از نشانه «شیشه»، به عنوانِ نماد فاصله میانِ افراد استفاده می کند و «شیشه شکسته» را به معنای برقراری رابطه به کار می برد. ما همچنین به استفاده کیشلوفسکی از «رنگ» در بیانِ امکانِ برقراری رابطه میانِ افراد پرداخته ایم.