بررسی تاثیر عصاره آقطی (sambucus elbus) و اریترومایسین بر روی ناهنجاری های اسکلتی و جفتی ناشی از آلبندازول در جنین موش صحرایی

گزارشات متعددی وجود دارد که اثرات تراتوژنیک آلبندازول روی جنین را نشان می دهد، همچنین مدارکی وجود دارد که نشان می دهد که علت اصلی عوارض ناشی از آلبندازول متابولیت فعال آن، سولفوکسید آلبندازول است که در کبد تولید می گردد. بنابراین چنانچه بتوان مانع از ایجاد این متابولیت شد یا میزان آن را کاهش داد می توان از عوارض تراتوژنیک آن کاست، به این منظور اریترومایسین به عنوان مهارکننده آنزیم های متابولیزه کننده انتخاب شد. از سوی دیگر رادیکال های آزاد از دلایل عمده اثرات و عوارض ناهنجاری زایی هستند، پس بکارگیری عوامل آنتی اکسیدانی می تواند باعث کاهش این عوارض شود که به این منظور از عصاره آقطی استفاده شد. در این مطالعه تعداد 42 راس موش صحرایی آبستن انتخاب و به صورت تصادفی در 6 گروه درمانی تقسیم شدند. تمامی داروها در روزهای 9 تا 11 آبستنی تجویز شدند و به گروه اول(گروه کنترل) هم حجم با آلبندازول نرمال سیلین به صورت خوراکی، به گروه دوم آلبندازول با دوز mg/kg 30 به صورت خوراکی، به گروه سوم همراه با آلبندازول با دوز فوق عصار? هیدروالکلی اندام های هوایی آقطی با دوز mg/kg 600 به صورت داخل صفاقی، به گروه چهارم آلبندازول به همراه اریترومایسین با دوز mg/kg 60 به صورت داخل صفاقی،به گروه پنجم عصار?ی آقطی همانند گروه سوم و به گروه ششم اریترومایسین همانند گروه چهارم تجویز شد. در روز بیستم آبستنی موش ها بیهوش شدند و جنین ها همراه جفت از رحم خارج شدند، وزن و طول جنین ها آنگاه رنگ آمیزی با آلیزارین قرمز-آلسین آبی انجام شد.سپس سیستم اسکلتی جنین های رنگ آمیزی شده با استفاده از دستگاه استریومیکروسکوپ از نظر ناهنجاری مورد مطالعه دقیق قرار گرفتند. جفت جنین ها جدا و بعد از مطالعه ماکروسکوپی در محلول بوئن قرار داده شد و سپس از نمونه ها به روش استاندارد و معمول تهیه مقاطع بافتی، برش های میکروسکوپیک تهیه شده و با هماتوکسیلین-ائوزین، پریودیک اسید شیف و ماسون تری کروم رنگ آمیزی شدند و مورد مطالعه هیستولوژی و هیستومتریک قرار گرفتند. نتایج نشان دادکه میانگین وزن و طول جنین ها و میانگین وزن و طول،عرض و ضخامت جفت در گروه دریافت کننده آلبندازول به طور معنی داری کاهش یافت. ناهنجاری حاصل از آلبندازول در این تحقیق به صورت شکاف کام 2/42%، وجود دومرکز استخوان ساز در بدنه مهره های سینه و کمر1/14% و تأخیر در پروسه استخوانی شدن 100% می باشد ناهنجاری های اسکلتی به وسیله آقطی و اریترومایسین کاهش یافت و در گروه آلبندازول به همراه آقطی و گروه آلبندازول به همراه اریترومایسین میزان شکاف کام به ترتیب 1/16% و3/27%، دومرکز استخوان ساز به ترتیب0%و4/11% و تأخیر در روند استخوان سازی به ترتیب4/21% و 8/22% تعیین شد. به علاوه میانگین وزن و طول جنین ها و میانگین وزن و طول،عرض وضخامت جفت در دو گروه اخیر نسبت به گروه آلبندازول به طور معنی دار بیشتر بود و در گروه دریافت کننده آقطی و گروه دریافت کننده اریترومایسین ناهنجاری های فوق دیده نشد و در مقایسه میانگین وزن و اندازه جنین و جفت در این دو گروه با گروه کنترل اختلاف معنی دار مشاهده نشد. مطالعات میکروسکوپی نشان داد که در گروه آلبندازول لایه اسپانژیوم دچار تخریب شده و ضخامت این لایه و میانگین تعداد سلول های غول پیکر در این لایه نسبت به گروه شاهد افزایش معنی دار و ضخامت لایه لابیرنت کاهش معنی داری نشان داد. در گروه دریافت کننده آلبندازول به همراه اریترومایسین ضخامت لایه اسپانژیوم و میانگین تعداد سلول های غول پیکر نسبت به گروه آلبندازول به تنهایی تغییر معنی دار نداشت ولی ضخامت لایه لابیرنت افزایش معنی دار را نشان داد. در گروه دریافت کننده آلبندازول به همراه آقطی ضخامت لایه اسپانژیوم و میانگین تعداد سلول های غول پیکر نسبت به گروه آلبندازول کاهش معنی دار و ضخامت لایه لابیرنت افزایش معنی دار داشت.پارامترهای میکروسکوپی مورد مطالعه درگروه اریترومایسین و گروه آقطی با گروه شاهد تفاوتی نداشت.به طور کلی در بررسی حاضر مشخص شد که عصاره آقطی نسبت به اریترومایسین در کاهش عوارض ناشی از آلبندازول روی جنین و جفت موثرتر می باشد.