بررسی نقش واسطه ای طرحواره های شناختی در ارتباط با فرآیند و محتوای خانواده و شیوه های مقابله با تعارض دانش آموزان شهر شیراز

چکیده به منظور بررسی نقش واسطه ای طرحواره های شناختی ناسازگار در ارتباط با فرآیند و محتوای خانواده و شیوه های مقابله با تعارض 400 نفر (240 دختر و 160 پسر) از دانش آموزان دوره دبیرستان شهر شیراز به روش تصادفی از نوع خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. داده ها به کمک پرسش نامه شیوه مقابله با تعارض رحیم (1995)، پرسشنامه طرحواره های یانگ (1999) و پرسشنامه فرآیند و محتوای خانواده سامانی (1387) گردآوری شد. شاخص برازندگی مدل ها نشان داد که، مدلهای مفروض با متغیر مستقل محتوای خانواده در رابطه با شیوه های حل تعارض با مادر (به استثنای شیوه سلطه گرانه) و شیوه حل تعارض با پدر (به استثنای شیوه مهربانانه، سلطه گرانه و مصالحه گرانه) همگی تائید شدند. مابقی مدل ها تایید نشد. ضریب همبستگی و تحلیل رگرسیون چندگانه نیز نشان داد که بین طرحواره های شناختی و تمام مولفه های محتوای خانواده (به استثنای دیگر جهت مندی با فضای زندگی و منابع مالی) و تمام مولفه های فرآیند خانواده (به استثنای باورهای مذهبی) رابطه منفی و معنی داری وجود دارد. بین شیوه های حل تعارض با والدین و تمام مولفه های فرآیند خانواده (به استثنای باورهای مذهبی که رابطه ای وجود ندارد) رابطه ای مثبت و معنا داری وجود دارد. بین شیوه های حل تعارض با والدین و تمام مولفه های محتوای خانواده (به استثنای فضای زندگی با شیوه های حل تعارض همراهانه، مصالحه گرانه و اجتنابی با پدر و فضای زندگی، شغل و تحصیلات با همراهانه و شغل و تحصیلات، زمان ، سلامت جسمی و روانی و فضای زندگی با مصالحه گرانه) رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. بین طرحواره های شناختی با شیوه های حل تعارض با مادر (به استثنای گوش به زنگ بودن با مصالحه گرانه) و شیوه های حل تعارض با پدر (به استنثای گوش به زنگ بودن و محدودیت مختل با مصالحه گرانه) رابطه منفی و معناداری وجود دارد. بین شیوه های حل تعارض سلطه گرانه با والدین و طرحوارهها رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. لازم به ذکر است به ترتیب ابعاد تصمیم گیری و حل مسئله، انسجام و احترام متقابل و باورهای مذهبی از فرآیند خانواده، پیش بینی کننده های معنی داری برای طرحواره های شناختی ناسازگار (0001/0 >p) و به ترتیب ابعاد زمان برای با هم بودن، ظاهر بدنی و منزلت اجتماعی، شغل وتحصیلات و تسهیلات تحصیلی از محتوای خانواده پیش بینی کننده های معنی دار برای طرحواره های شناختی ناسازگار (0001/0 >p) بودند.