بررسی و مطالعه عوامل موثر بر توسعه کارآفرینی در گردشگری روستایی (مورد مطالعه: روستاهای پیرامون شهرستان مشهد)

توسعه همه جانبه روستاها در سالیان اخیر توجه بسیاری از محققین را از حیـث اهمیت رو به افزایش آن بـه خـود جـلب نمـوده است. گردشـگری روستـایی از جمـله راهکـارهای توسعـه روستـایی به شمار رفته و یکی از بخش های مهم فعالیت های اقتصادی محسوب می‏گردد. گردشگری روستایی می تواند به عنوان منبع جدید درآمد برای روستاییان و به ویژه روستاییان کشور ما باشد. این دیدگاه کارآفرینانه مستلزم مدیریت و برنامه ریزی خاصی است تا علاوه بر دیدن مناظر و چشم اندازهای طبیعی آن نقاط، با آداب و رسوم و فرهنگ آنجا آشنا شوند. در این راستا گردشگران علاقه مندی خود را برای خرید محصولات روستا ابراز نموده و این بـه معنی افزایش درآمـد روستاییانی که به طور مستقیم یا غیرمستقیم در این صنعت دخیلند، می باشد. علاوه بر این، احداث و راه اندازی هتل ها و رستوران ها و به طور کلی اماکن تفریحی و ورزشی با ایجاد اشتغال از طرفی باعث افزایش درآمد و از طرف دیگر موجب کاهش بیکاری و در نتیجه فقر می گردد. از این رو، در پژوهش حاضر، عوامل موثر بر توسعه کارآفرینی در گردشگری روستاهای پیرامون کلان شهر مشهد مورد مطالعه قرار گرفت. در این راستا، پس از بررسی تحقیقات پیشین و جمع آوری نظرات کارشناسان و خبرگان، پرسشنامه ای مبتنی بر مقایسات زوجی تحلیل سلسله مراتبی و بر اساس مدل ارزیابی داخلی و خارجی swot، حاوی عوامل یافت شده، طراحی و با بهره گیری از روش نمونه گیری گلوله برفی، از سوی 12 کارشناس مرتبط تکمیل گردید. برای تحلیل یافته ها از مدل تلفیقی swot-ahp و نرم افزار expert choice 11 استفاده شد. نتایج حاکی از آن است که عوامل مرتبط با نقاط قوت، از نظر میزان اهمیت در توسعه کارآفرینی در گردشگری روستاهای مورد مطالعه بالاترین رتبه را داشته اند. همچنین، زیرمعیارهای "قابلیت بالای بالقوه و بالفعل گردشگری منطقه" و "وجود امنیت عمومی در منطقه" در میان نقاط قوت، "فرهنگ ضعیف کارآفرینی در میان ساکنین منطقه" و "هزینه بالای لوازم و تجهیزات" در میان نقاط ضعف، "وجود راه های متنوع تری برای کسب درآمد" و "فراهم سازی زمینه مشارکت جامعه محلی در تصمیم گیری" در میان فرصت ها و "مهاجرت منفی مردم روستانشین" و "کم رنگ شدن فرهنگ بومی روستاها با ورود کارآفرینان از سایر نقاط" در میان تهدیدها حائز بیشترین اهمیت شناخته شدند.