بررسی تدلیس در نکاح در فقه امامیه و حقوق موضوعه ایران

بعضی اوقات یکی از طرفین عقد ازدواج و یا شخص ثالث با تبانی طرف دیگر، عمداً با پنهان نمودن عیب و نقص خود و یا اظهار صفت کمالی که ندارد، موجب فریب طرف دیگر عقد شده و وی را ترغیب به ازدواج می نماید، که به این امر تدلیس در ازدواج گویند. اکنون سخن در این است که پس از کشف خلاف آیا خود تدلیس برای طرف فریب خورده خیار فسخ می آورد؟ یعنی علت مستقل برای پیدایش خیار است یا این حق در صورتی برای وی وجود دارد که تدلیس و فریب یا به عیوب مجوز فسخ نکاح برگردد و یا به شرط صفت کمال، در این دو مورد است که فریب خورده می تواند نکاح را فسخ نماید. در این پایان نامه اثبات می شود که تدلیس علت مستقل برای پیدایش خیار نمی باشد، بلکه علت پیدایش خیار فسخ یا عیوب مجوز فسخ نکاح است و یا تخلف از اشتراط صفت کمال. در هر صورت فریب خورده چه نکاح را فسخ نماید و چه با داشتن خیار فسخ به زندگی ادامه دهد و یا اصلاً نتواند نکاح را فسخ نماید، زیرا تدلیس به عیوب مجوز فسخ یا اشتراط صفت بر نمی گردد، مورد اتفاق است که فریب خورده می تواند برای گرفتن خسارت به فریب دهنده مراجعه نماید و فرقی نمی کند که فریب دهنده طرف عقد باشد یا شخص ثالث. وی همچنین می تواند از دادگاه خواستار مجازات فریب دهنده باشد. واژگان کلیدی: تدلیس، نکاح، خیار فسخ، عیب، تخلف از شرط صفت، خسارت، مدلِّس، مدلَّس.