ارتقاء کیفیت محیط محله نارمک با تاکید بر بهبود نفوذپذیری

پرداختن به موضوع کیفیت محیط که بخشی جدانشدنی از کیفیت زندگی شهروندان را تشکیل می دهد، از مهمترین رسالت های جامعه ی شهرسازان است. پیوند برنامه ریزی و طراحی شهری در این راستا می تواند ارتقاء بخش کیفیتِ محیطهای شهری باشد. پژوهش حاضر بر بکارگیری نفوذپذیری بعنوان یکی از ابزارهای طراحی شهری جهت ارتقاء کیفیت محیط در یک بافت محلی و ارزشمند بنام نارمک تأکید دارد. روشی که با عنایت به چالشهای متعدد و جهت گیری های متناقض صاحبنظران، نیازمند داشتن نگاهی منعطف و مقتضیانه به مقوله ی نفوذپذیری است. این مهم با بررسی مفهوم و مولفه های نفوذپذیری و کیفیت محیط آغاز، با واکاوی عوامل موثر بر نفوذپذیری و همچنین عوامل تأثیرپذیر از آن بصورت مثبت یا منفی، پیگیری و با ارائه ی مدلی از ارتباط متقابل ایندو به انجام رسیده است، این مدل در کنار تجربیات جهانی موجود، خط مشی ارتقاء کیفیت محیط با تأکید بر نفوذپذیری را تعیین و چارچوب مورد استناد پژوهش را شکل داده است. در ادامه با پرداختن به شرایط نارمک در خصوص نفوذپذیری و تحلیل وضعیت معیارهای کیفیت محیط از طریق برداشت میدانی و پرسشنامه در کنار بهره-گیری از مستندات، بخش عملی پژوهش دنبال شده است، بدلیل غلبه ی شاخصهای کیفی در سوالات پرسشنامه، نمونه گیری بصورت کیفی (هدفمند و غیراحتمالی) از میان ساکنین با سابقه ی سکونت بالاتر از 5 سال انجام شده و بر این اساس تکمیل پرسشنامه ها تا 75 مورد ادامه یافته است. شاخصهای کمی نیز عمدتاً به روش برداشت میدانی و در سه پهنه ی متمایز مورد ارزیابی قرار گرفته اند. نهایتاً به کمک استفاده از تکنیک سوآت، راهبردها تدوین شده اند. راهبردهای مذکور متعاقب درنظرگیری روابط متقابل کیفیت محیط و نفوذپذیری در قالب چندین سیاست آورده شده و بر مواردی که با دخالت گسترده در بافت همراه نیستند، تأکید شده است. یافته های پژوهش حکایت از وجود وضعیت متفاوت کیفیت محیط در قسمتهای مختلف محله دارد بطوریکه پهنه ی دربرگیرنده ی بخش تجاری محله که در مقیاسی فرامنطقه ای نقش ایفاء می کند اگرچه هنوز کیفیت محیط محله را با مشکلات عدیده ای مواجه نساخته اما به شدت آنرا در معرض آسیب قرار داده است و تهدیدها در این پهنه بیش از سایر پهنه ها در آستانه ی فعلیت قرار گرفته اند. تقویت نظام سلسله مراتبی فضا در محله و کنترل ورودیها از راهکارهای مطرح شده برای این پهنه می باشند. پهنه ی دیگر، در مجاورت راههای اصلی محله تعریف شده است و در خصوص امنیت و ایمنی با تهدید مواجه و نیازمند درنظرگیری تمهیداتی است که پیاده را بر سواره اولویت بخشند و ترافیک مقصدی را بر ترافیک عبوری غالب سازند و بالاخره در پهنه ای سوم که در دل بافت مسکونی محله شکل گرفته است و بهترین وضعیت را منعکس می کند، اقداماتی چون جذب فعالیتهای متنوع و پذیرش کاربریهای مختلط در کنار طراحی مجدد فضاها بمنظور افزایش تعاملات ساکنین با فضاهای محله، می تواند ارتقاء بخش کیفیت کنونی پهنه باشد. بطور کلی تهدیدهایی که کیفیت محیط محله را در معرض آسیب قرار داده اند غالباً در ارتباط با حضور سواره و یا پیاده ی غیرساکنین قرار دارند فلذا با کنترل دعوت کنندگی محله و تأکید بر مرزها و حریم ها، تهدیدها نه تنها تنزل دهنده ی کیفیت محیط نخواهند بود حتی می-توانند بصورت فرصت در جهت افزایش سرزندگی و پویایی محیط، نقش آفرین باشند.