بررسی طنزهای "دو کلمه حرف حساب" کیومرث صابری فومنی

طنزهای سیاسی و اجتماعی، در مطالعات تاریخ سیاسی و اجتماعی و بررسی خردورزی و خردستیزی، آبشخوری پرشور و خروش از عواطف انسان های ظریف و حساس است. از منظری دیگر این گونه ی ادبی ابزاری موثر برای تحول آفرینی و اصلاح کژی ها و ناراستی هاست. و طنزهای اجتماعی و انتقادی را در پیوند با امر عقلانیت و به نوعی جامعه پذیری و مشارکت در روند رو به رشد حرکت اجتماعی و مردم سالاری می توان دانست. با بازشناسی طنز به منزله ی ژانر تأثیرگذار در گفتمان انتقادی، می توان گامی به تحلیل جامعه شناسی ادبی نزدیک شد. طنزنویسان با بهره گیری از شگردهای ادبی و بلاغی در طنزهایشان، انتقادات پوشیده ی خود را مطرح می کنند و بر مسئولان جامعه و مردم به خصوص نخبگان تأثیر می گذارند. طنزهای سیاسی کیومرث صابری که از سال 1363 تا 1377 در ستون «دو کلمه حرف حساب» چاپ می شد. نمونه ی خوبی از این نوع طنز و از جهاتی در خور تأمل است. این پایان نامه به بررسی شگردهای طنزنویسی صابری در ستون «دو کلمه حرف حساب» اختصاص یافته است. و در نتیجه صابری با خلاقیت در به کار بردن انواع شگردها و زبان خاص طنزهایش و همچنین طرح مضامینی که مردم جامعه ی ما نه در یک زمان خاص بلکه همواره با آن درگیراند توانسته بود محبوبیت خاصی در سالهای 1363 تا 1377 به دست بیاورد. نتایج این پژوهش عبارتند از: 1. صابری به عنوان طنزنویسی صاحب سبک فقط از شگردهای طنزآمیز عام استفاده نمی کند و خود مبدع شگردهای فراوان جدیدی است که متناسب با روحیه ی مردم زمانش به وجود می آورد. 2. طنزهای صابری به دلایلی چون آشنایی زدایی در شگردهای طنز سازی، توجه به مخاطب، زبان طنزآمیز(زبانی که هم عامیانه و قابل فهم و هم سرشار از واژگان و اصطلاحات روز سیاسی ـ اجتماعی بود)، تنوع در محمل های طنزآمیز و مضامین و موتیف های روز که دغدغه ی عمده ی مردم محسوب می شد، توانسته بود جایگاه ویژه ای نزد عموم مردم پیدا کند.3. نوشته های به ظاهر پراکنده ی ستون طنز «دو کلمه حرف حساب» با وجود وقفه هایی که گاه در نگارش آن پدید آمده، سبک ویژه و مستقلی داردکه آن را از دیگر طنزهای معاصر مجزا می کند. و این تشخص سبکی به خصوص مربوط به زبان خاص طنزهای صابری و همچنین شگردهای ابداعی او برای طنزآمیز کردن مطلب است.