ازریابی استعداد آتش سوزی و کیفیت فرآیند اطفاء حریق در جنگل ها با استفاده از سنجش از دور و سیستم های اطلاعات مکانی مطالعه موردی جنگل های شهرستان مریوان

چکیده جنگل های شهرستان مریوان، واقع در در غرب استان کردستان در سال های اخیر متحمل آتش سوزی های قابل توجهی بوده است. تجربه در سطح جهانی و ملی نشان داده است که بازگرداندن شرایط اولیه به مناطق سانحه دیده کاری بس دشوار یا تقریبا غیر ممکن است. اما با در نظر گرفتن اقداماتی نظیر تدوین استراتژی های از پیش هشدار دهنده بحران، این امکان وجود دارد تا بتوان خطر آتش سوزی را در مناطق مختلف به حداقل رساند. داشتتن اطلاعات مستند در مورد ابعاد مختلف آتش سوزی، ابزاری بسیار ارزشمند در برنامه ریزی، مدیریت، و همچنین جلوگیری از آتش سوزی های آتی به شمار می آیند. در این زمینه، دانش استفاده از علم سنجش از دور و سیستم های اطلاعات مکانی (gis) نقش بسزایی در مدیریت کارآمد و کاهش صدمات ناشی از سوانح ایفا می نماید. سنجش ازدور می تواند به طور منظم اطلاعات مفیدی را برای یک ناحیه فراهم می کند که این داده ها و اطلاعات استخراج شده از داده های ماهواره ای و تکنیک های سنجش از دور قابل انتقال به سیستم های اطلاعات مکانی نیز هستند که بدین وسیله می توان یک پایگاه داده از شواهد مربوط به رویدادهای گذشته تهیه کرد و به همراه سایر اطلاعات در نقشه های خطر وارد نمود که به این ترتیب می توان نواحی بالقوه خطرناک را روی نقشه نشان داد. در این پژوهش پس از ارزیابی توانایی سنجش از دور و gis درفراهم آوردن داده ها و پارامتر های مختلف موثر بر پتانسیل حریق و گسترش آتش سوزی، سعی شد ضمن ارائه ی مدلی با استفاده از آنالیز زمانی شاخص ndvi سنجنده مودیس پوشش علوفه ای از پوشش درختی جدا شود. سپس به همراه تحلیل و تلفیق فازی متغیرهای موثر (شاخص ndvi به عنوان یک متغیر دینامیک، و همچنین متغیرهای استاتیک شامل شیب، ارتفاع، و مسیر دسترسی) خروجی ها ، شامل پراکندگی استعداد آتش سوزی و پراکندگی کیفیت اطفاء حریق استخراج گردید. نتایج نشان داد که مدل ارئه شده دارای همبستگی زیادی (بیش از 90 درصد) با تعداد آتش-سوزی های سال های 1386 تا 1388 دارد. نقشه ی ایجاد شده مبتنی بر اعمال مدل تعریف شده بر شاخص ndvi برای استان کردستان با گزارش های ارائه شده از رخداد آتش سوزی در سطح استان کاملا سازگار بود. همچنین همپوشانی قابل توجهی بین نقشه ی فازی پراکندگی استعداد آتش سوزی ایجاد شده بر اساس تصاویر ماهواره ای سنجنده مودیس سال 1388، با نقاط دارای رخداد آتش سوزی مربوط به سال 1389 وجود داشت.