تاثیر هوش هیجانی بر احساس خودکارآمدی در مربیان ورزشی

مقدمه هوش هیجانی نوعی فراتوانایی است که مشخص می کند چگونه می شود از سایرمهارت های از جمله بهره هوشی به بهترین صورت استفاده کرد و هوش هیجانی ، توانایی شناسایی هیجان های خود و دیگران و تمایزبین آنها واستفاده ازاین اطلاعات برای هدایت تفکرو رفتار فرد تعریف کرده اند (مایر وسالوی ،1990) و یا درتعریف دیگری هوش هیجانی نوع دیگری ازهوش است که مشتمل برشناخت احساسات خویشتن واستفاده ازآن برای اتخاذ تصمیم های مناسب درزندگی ، توانایی اداره مطلوب خلق وخو و وضع روانی وکنترل تکانش هاست (گلمن ،1995). بیش از یکصد سال بهره هوشی (iq) به عنوان معیاری برای سنجش هوش فردی محسوب شده است شاید به همین خاطراست که تعدادزیادی ازوالدین ازهمان دوران قبل ازمدرسه رفتن ،نگران کیفیت یادگیری فرزند خودومدرسه ای که قراراست او درآن درس بخواند هستند ، غافل ازاینکه درسالهای اخیر تحقیقات علمی نشان داده که تنها داشتن هوش عقلانی زیاد برای کسب موفقیت کافی نیست وعلاوه بربهره هوشی ،کیفیات دیگری نیزلازم است. بسیاری ازافراد درزمینه علمی به خاطر بهره هوشی بالادر موسسات آموزشی ودانشگاهی به مدارج بالا رسیده اند اما بعضی ازهمین افراد درمحیط کار وخانواده به علت هوش هیجانی پایین چندان موفق نیستند به همین علت توسعه مفهوم هوش هیجانی منطقی ترین پاسخی است که تاکنون به این مسئله که چرا برخی از افراد با وجود داشتن هوش هیجانی بالا نسبت به سایرین درکارهای خود با مشکلات بیشتری مواجه می شوند ، ارائه شده است (بار- اون ، 1990) .زیرمقیاس هاس هوش هیجانی که توسط دانیل گلمن ، مایروسالوی ، بار-اون در این تحقیق مورد استفاده قرار گرفته است گلمن اجزا خود آگاهی ،خود تنظیمی و انگیزش را مربوط به مهارت های خود مدیریتی ، همدلی و مهارت اجتماعی را به هنر برقراری رابطه با دیگران مرتبط دانسته است ( گلمن ، 1998) . درسال 1990 پیترسالوی و مایر اصطلاح هوش هیجانی را به عنوان شکلی از هوش اجتماعی که شامل توانایی در کنترل احساسات و عواطف خود و دیگران و توانایی تمایز قائل شدن بین آنها واستفاده از این اطلاعات به عنوان راهنمایی برای فکر و عمل فرد به کار بردند (چرنیس ، 2000) اشاره داشتند که هوش هیجانی این امکان را برای افراد فراهم می کند که به طور خلاقانه ، بیندیشیندم و از عواطف واحساسات خود در حل مسائل و مشکلات استفاده کنند . و چهار ویژگی تشخیص عواطف ، استفاده موثراز عواطف ، فهم و درک عواطف و تنظیم و کنترل عواطف را برای آن در نظر گرفتند ( یراستد ، 1999 ، چرنیس ، 2000، پونگ تنگ فات ، 2002 ) . سالوی ومایر ( اکبرزاده ،1383، خائف الهی ودوستار، 1382) گلمن ( گلمن1383 ، گلمن 1998) بار- اون ، اورم واشتون (2003) سیواناثان وفکن (2002) وی سینگر (1998) هیکس ودالویگس (هیکس 2003) مک گاروی ، جانسون وانیدوک (1999) بگ شاو ( بگ شاو ، 2000) وپالمر، استوف وگاردنر ( گاردنرواستوف ،2002) نشان داده است که در خصوص اجزای هوش هیجانی اتفاق نظر وجود ندارد. روش شناسی شرکت کنندگان 100 مربی زن و100 مربی مرد در رشته های ورزشی ووشو و تنیس روی میز پرسشنامه ها را به صورت داوطلبانه تکمیل کردند. ابزار از پرسشنامه هوش هیجانی لین و همکاران (2009) شامل 27 سئوال با مقیاس 5 ارزشی لیکرت ( کاملا" مخالفم ، تا حدودی مخالفم ، نه مخالف نه موافق ، تا حدودی موافقم ، کاملا" موافقم ) است . این پرسشنامه از 6 زیرمقیاس (خودآگاهی 4 سئوال ،آگاهی اجتماعی4 سئوال ، خوش بینی 4 سئوال ، مهارت های اجتماعی4 سئوال ،استفاده موثر ازعواطف 6 سئوال ، تنظیم و کنترل عواطف 5 سئوال ) تشکیل شده است و از پرسشنامه احساس خودکارآمدی مربیان ورزشی فیلتز و همکاران (1999) شامل 24 سئوال 10 ارزشی بوده است و از 4 زیرمقیاس ( اثرانگیزشی 7 سئوال ، اثر استراتژی بازی 7 سئوال ، اثر شخصیت سازی 4 سئوال و اثر تکنیک آموزشی 6 سئوال ) و هر سئوال از گزینه اصلا" مطمئن نیستم ( نه خیر ) شروع و به گزینه کاملا" موافقم ( بلی ) ختم می شد ، جمع آوری شدند . برای تعیین اعتبار درونی ابزار ، از ضریب اعتماد آلفای کرونباخ استفاده گردید ، تجزیه وتحلیل عاملی تاییدی وجود و قابل استفاده بودن تمامی زیرمقیاس های پرسشنامه های مذکور را مورد تایید قرار داد نتیجه گیری : یافته های تحقیق نشانگر این مطلب است با توجه به قابلیت برخی از زیرمقیاس های هوش هیجانی در تاثیرگذاری آن برروی خودکارآمدی در مربیان ورزشی و قابل آموزش بودن هوش هیجانی ، توصیه می شود که تمهیداتی برای آموزش و تقویت زیرمقیاس های تاثیرگذار هوش هیجانی براحساس خودکارآمدی در مربیان ورزشی به اجرا درآید. و علاوه بر این 6 خرده مقیاس هوش هیجانی که در این تحقیق مورد بررسی قرار گرفت ، می توان از نحوه تاثیر گذاری زیرمقیاس های دیگر بر روی هوش هیجانی مربیان ورزشی نیز بررسی به عمل آورد . با توجه به این که احتمال دارد ، برخی عوامل روانی واجتماعی وبرخی فاکتورهای مدیریتی در افزایش وکاهش میزان خودکارآمدی مربیان تاثیرگذار باشند ( مثلا" اعتماد به نفس، تیپ های شخصیتی ، مهارتهای ارتباطی ، میزان استرس ، حمایت های اجتماعی و.....) پیشنهاد می شود تحقیقاتی در راستای بررسی شناخت ارتباط این عوامل بازدارنده وپیش دارنده با خودکارآمدی در مربیان ورزشی صورت پذیرد.و همچنین می توان به بررسی میزان تاثیرگذاری هوش هیجانی بر مربیان ورزشی از دیدگاه ورزشکاران نیز پرداخته شود .و همانطور که از نتایج تحقیق مشخص شد. هوش هیجانی با خودکارآمدی مربیان ورزشی ارتباط دارد و مربیانی که هوش هیجانی بالاتری داشتند ، از خودکارآمدی بالایی نیز برخوردار بودند . لذا پیشنهاد می شود درکلاسهای مربیگری ، برنقش هوش هیجانی تاکید بیشتری شودو با توجه به نتایج تحقیق حاضر مدیران باشگاه ها و موسسه های ورزشی در موقع انتخاب مربیان میزان هوش هیجانی آنها را به عنوان یکی از ملاک های انتخاب مد نظر قرار گیرد