تأثیر دو گونه قارچ میکوریز آرباسکولار (am) بر کارایی مصرف آب در ذرت

یکی از مهمترین عوامل محدودکننده عملکرد گیاهان زراعی مناطق خشک و نیمه خشک، کمبود آب است. تعیین عملکرد در تنش های مختلف و استفاده از میکروارگانیزم های خاک برای کاهش خسارت ناشی از آن از راه حل های نوین کشاورزی پایدار در مناطق خشک و نیمه خشک است. همزیستی قارچ های میکوریزای آرباسکولار (am) با ریشه گیاهان زراعی تاثیرات مثبتی در نظام های زراعی نشان داده است. این تحقیق با هدف بررسی تأثیر دو گونه قارچ میکوریزا بر کارایی مصرف آب در گیاه ذرت در سال زراعی 88-87 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد، به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا گردید. تیمارهای آزمایش شامل سه سطح میکوریزا (شاهد و دو گونه قارچ میکوریزا (glomus mosseae و glomus intraradices) و چهار سطح آبیاری (25% نیاز آبی ذرت، 50% نیاز آبی ذرت، 75% نیاز آبی ذرت و 100% نیاز آبی ذرت) بود. صفات عملکرد دانه، وزن هزاردانه، تعداد بلال، عملکرد بیولوژیک، تجمع ماده خشک، شاخص سطح برگ، ارتفاع بوته، دمای کانوپی (ctd)، عدد کلروفیل متر (spad)، درصد رطوبت نسبی برگ (rwc)، طول مخصوص ریشه، درصد کلونیزاسیون ریشه، و کارایی مصرف آب اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که استفاده از هر دو نوع قارچ میکوریزای مذکور، تأثیر معنی داری بر صفات عملکرد دانه، وزن هزاردانه، عملکرد بیولوژیک، ارتفاع بوته، تجمع ماده خشک، شاخص سطح برگ، دمای کانوپی، عدد کلروفیل متر، درصد رطوبت نسبی برگ، طول مخصوص ریشه و کارایی مصرف آب داشت (05/0p?). اما تأثیر آن بر تعداد بلال، معنی دار نبود (05/0p?). نوع میکوریزای استفاده شده، تأثیر معنی داری بر درصد کلونیزاسیون ریشه نداشت. استفاده از سطوح آبیاری مختلف هم تأثیر معنی داری بر تمام صفات مذکور داشت (05/0p?). به طور کلی، نتایج این آزمایش نشان داد که استفاده از قارچ های میکوریز در سطوح کم آبیاری، می تواند با گسترش ریشه و افزایش سطح جذب آن، جذب آب و عناصر غذایی را توسط گیاه افزایش داده و ضمن افزایش مقاومت گیاه در برابر کم آبی، موجب افزایش ماده خشک تولیدی در ازای مقدار آب مصرفی (افزایش کارایی مصرف آب) گردیده و مصرف آب و نهاده های شیمیایی را در تولید این گیاه کاهش دهد.