مسئولیت مدنی متصرفین املاک نسبت به املاک مجاور و عابرین

مسئولیت مدنی متصرفین املاک نسبت به املاک مجاور و عابرین مسئولیت مدنی که پیش تر به عنوان، یکی از شاخه های فرعی حقوق مدنی مورد توجه قرار می گرفت، امروز با توجه به اهمیت عملی و نظری آن، یکی از مباحث مهم این رشته تلقی می گردد، زیرا مسئولیت به جبران خسارت وارده، محدود به تخلفات قراردادی نبوده، بلکه قلمرو وسیع الزامات خارج از قرارداد را نیز در بر می گیرد، از سوی دیگر وجود دو هدف و غایت اصلی یعنی برقراری نظم اجتماعی و جبران خسارت زیان دیده، بر اهمیت قواعد مسئولیت مدنی افزوده است. یکی از مسائلی که در قلمرو مسئولیت مدنی غیرقراردادی مطرح گردیده، و با جمع آوری مقررات مختلف بصورت یک مجموعه منسجم در این رساله گرد آمده، مسئولیت مالک به جبران زیان های ناشی از اموال خود می باشد، که آن را مسئولیت مدنی مالک نامیده ایم. قواعد مربوط به این نوع مسئولیت در مواردی مانند مسئولیت مالک بنا، به عنوان اموالی که از اهمیت زیادی برخوردار بوده است، و همچنین مسئولیت به جبران خسارت ناشی از حوادث رانندگی، تحت حاکمیت قوانین جدیدتر متناسب با نیازهای روز و خطرات ناشی از وسایل مدرن قرار گرفته است. در حقوق ایران، مسئولیت مالک بنا مبتنی بر ارتکاب تقصیری است که با کوتاهی در انجام وظیفه حفاظت و مراقبت، محقق می گردد و زیان دیده ملزم به اثبات آن است، اما در حقوق فرانسه و سوئیس و سیستم کامن لا و همچنین حقوق مصر، هدف سهولت جبران خسارت زیان دیده، قانونگذار را به سوی برقراری مسئولیت های عینی سوق داده، که به موجب آن، مالک هر شیء به طور مطلق، مسئول جبران خسارات ناشی از مال خود خواهد بود، مگر این که ثابت کند، زیان به سبب قوه قاهره به وجود آمده است، مع الوصف امروز دیده می شود، که هر گاه از یک شئ، خطر قابل ملاحظه ای برای افراد جامعه ایجاد شود، مثل حوادث رانندگی، حتی قوه قاهره نیز مسئولیت را منتفی نخواهد کرد. مسئولیت مدنی مالک، مبتنی بر رابطه مالکیت و وظیفه حفاظت از اموال و اشیاء است که به منظور سهولت جبران خسارت، مسئولیت های عینی بدون نیاز به اثبات تقصیر مالک، در حال گسترش است، قواعد مسئولیت مدنی مالک در حقوق ایران، مبتنی بر مقررات گذشته است که با نیازهای امروز منطبق و متناسب نمی باشد، و از این جهت نیاز به بازنگری مجدد دارد.