بررسی عوامل اجتماعی- فرهنگی موثر بر نگرش به طرحواره جنسیتی نقش زنان در بین شهروندان زن منطقه کاشان در سال 1390

به عقیده بسیاری از جامعه شناسان، جنسیت شاید یگانه ویژگی مهمی است که به طور اساسی تعیین کننده ادراکات، نگرش ها، رفتارها و منزلت افراد در جامعه بوده و خود نیز به شدت تحت تأثیر یادگیری اجتماعی و فرهنگی شکل می گیرد. هر یک از مقولات مرد یا زن بودن مبتنی بر یکسری تصورات و پیش فرض هایی درباره نگرش ها و رفتارهای مناسب مردانه و یا زنانه (طرحواره های جنسیتی) است که در فرهنگ هر جامعه-ای تعاریف ویژه و متفاوتی می یابند. در این تحقیق سعی شده است تا با تلفیقی از نظریه های نقش، طرحواره جنسیتی، یادگیری اجتماعی و جامعه پذیری جنسیتی به تحلیل و تبیین عوامل موثر بر نگرش به طرحواره های جنسیتی نقش زنان پرداخته شود. این مطالعه از نوع پیمایش اجتماعی بوده و داده های تحقیق با استفاده از تکنیک پرسشنامه جمع آوری گردیده است. اعتبار و روایی مقیاس های تحقیق با توجه به نتایج ضریب آلفای کرونباخ مورد تأیید قرار گرفته است. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه زنان بالای 15 سال منطقه کاشان در سال 1390 می باشند که با استفاده از فرمول نمونه گیری کوکران تعداد 400 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب گردیده اند. یافته های توصیفی پژوهش حاکی از آن است که هر چند بخش قابل توجهی از پاسخگویان دارای دیدگاه-های برابری گرا هستند، در عین حال در برخی زمینه ها دیدگاه های سنتی تقسیم نقش های جنسیتی هنوز پابرجاست. بررسی رابطه ی متغیرهای زمینه ای و برابری گرایی جنسیتی نشان داد که رابطه ی متغیرهای سن، وضعیت تأهل، پایگاه اجتماعی و تحصیلات والدین در جهت مورد انتظار بود. یعنی به میزانی که این متغیرها افراد را در معرض موقعیت ها و افکار جدید قرار می دهند برابری گرایی جنسیتی را در آنها تقویت می کنند. همچنین مشخص گردید که عوامل خانوادگی شامل سبک های تربیتی والدین و نوع جامعه پذیری در خانواده و متغیرهای نگرشی یعنی دینداری، سنت گرایی و تقدیرگرایی و مصرف رسانه ای بر گرایش پاسخگویان به برابری جنسیتی موثر می باشد. بیشترین تأثیر بر برابری گرایی جنسیتی مربوط به متغیر شیوه تربیتی مقتدرانه والدین است که دارای 0.157=? می باشد. در مرتبه دوم تأثیرگذاری، باید از متغیر تقدیرگرایی با دارا بودن 0.151-=? نام برد. رتبه سوم تأثیرگذاری مربوط به متغیر سنت گرایی و پس از آن متغیر جامعه پذیری به ترتیب با 0.146- و 0.109-=? می باشد. در نهایت، متغیر دینداری با میزان 0.100-=? کمترین اثرگذاری منفی را در بین متغیرهای مورد بررسی داشته است.