فرهنگ معنی در آثار منظوم سعدی
پایان نامه
- وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه محقق اردبیلی
- نویسنده محبوبه خطیر حاجی کلایی
- استاد راهنما ابراهیم رنجبر محمد یاوری
- تعداد صفحات: ۱۵ صفحه ی اول
- سال انتشار 1390
چکیده
سعدی، از ظرفیت های ناشناخته ی زبان فارسی، برای انتقال مفاهیم و تبیین ظریف ترین اندیشه ها و عواطف بشری سود جسته است. شناخت روش های سعدی در تبیین معانی با زیباترین تعابیر و واژگان و به ساده ترین و فصیح ترین شکل، در حقیقت به شناخت امکانات نامحدود زبان فارسی و رسیدن به واژه سازی های دل نشین، کمک شایانی می کند. در این پایان نامه قصد داریم با تعیین خوشه های لفظی یا به عبارت دیگر با تجمیع لغات و اصطلاحات و تعبیرات و ترکیبات دال بر یک معنی، در یک مجموعه ی خاص به منطق الف – با، فرهنگ معنی در آثار منظوم سعدی را تدوین کنیم. در این صورت می توان با رجوع به یک معنی، الفاظ دال بر آن را احضار کرد. بنابراین می توان دانست که سعدی کدام کلمات و اصطلاحات و تعبیرات را مترادف هم قرار داده است. این کار به مطالعات فرهنگ تاریخی زبان فارسی کمک شایانی می کند. به همین منظور، از آثار منظوم سعدی، یعنی بوستان، غزلیات و مواعظ، بسیاری از واژه ها را استخراج کردیم. با توجه به مفهوم آن ها، الفاظ مترادف را باز شناختیم و به ترتیب حروف الف - با به منطق یک فرهنگ فارسی، منظم کردیم؛ یک واژه را مدخل قرار دادیم و واژه های مترادف را به آن ارجاع دادیم تا جایی که زیرمجموعه ی آن واژه قرار گرفتند. هرکدام از این واژگان مترادف، متناسب با محتوای کلام، در شعر سعدی به کار رفته اند. پس از بررسی این واژگان، به این نتیجه رسیدیم که سعدی، برای بیان یک معنی، خود را محدود به استفاده از واژگان تکراری نکرده است بلکه هرجا لازم دیده، به اقتضای معنی و با توجه با انتظامِ هم نشینی کلمات، دست به واژه سازی زده است. این بخش از کار سعدی از کمک های وی به توسعه ی زبان محسوب می شود. هرجا هم که واژه سازی مقدور نبوده است، از ظرفیت بلاغی زبان کمک گرفته است. در این حوزه، زیباترین تصاویر خیالی را ساخته است. ما در این نوشته به وجه زبانی اشعار او توجه کرده ایم نه وجه بلاغی آن.
منابع مشابه
آتش در آثار منظوم مولانا
آتش در شعر مولانا در قالب‌های تلمیح، تمثیل، استعاره، نماد، مجاز و غیره حضور یافته است. آتش گاهی «میسازد» و گاهی «میسوزاند»؛ انسان را «میآزماید و می‌گدازد و مینوازد». آتش را با دو بعد الهی و شیطانی آن در عرفان اسلامی میبینیم. آتش در اندیشههای مولانا در مصداق آتش حق و تجلیّات وی، آتش انبیا، آتش مشکلات سیر و سلوک، آتش عشق، آتش طبایع درون، آتش هواهای نفسانی، آتش جهان مادی و علایق آن، آتش جهنم،...
متن کاملدارالشفای سعدی (مقوله‌های پزشکی در آثار سعدی)
سعدی در آثارش برای پرورش معانی تربیتی و اخلاقی خود، از آموزه‌های علوم دیگر، از جمله دانش طب و علم تشریح که مقدّمه طب است، بهره برده است. در حوزه علم تشریح سخنان سعدی، غالباً، با مطالب بخش تشریح کتب طبی قدما مطابقت دارد، مثلاً وی اصل و مایه منی و شیر را خون می‌داند که در کتب تشریحی نیز عیناً همین معنی آمده است. در آثار سعدی نام بیماری‌های متعددی آمده است که مهم‌ترین آنها بیماری رشته، تب، مالیخولیا و...
متن کاملفرهنگ اصطلاحات علوم عقلی در آثار منظوم سنایی
علوم عقلی در اصطلاح به مجموع علوم و اطلاعاتی گفته می شود که با تعقّل و استدلال، سر و کار دارند و آنچه در زیر مجموعه این علوم قرار می گیرند عبارت اند از: حکمت ـ که شامل فلسفه و اخلاق می شده است ـ و کلام. اواسط قرن سوّم تا پنجم و ششم هجری را می توان «عصر خرد گرایی» و دوران رواج علوم عقلی دانست. از آنجا که بیشتر شاعران این دوره، «حکیم» بوده اند و آشنا به معارف و علوم گوناگون دوران خود، آثارشان آکنده...
15 صفحه اولنقد اجتماعی در آثار سعدی
نقد اجتماعی در آثار سعدی چکیده سعدی شیرازی را استاد سخن می‌دانیم اما او یک منتقد اجتماعی نیز هست.سعدی نتوانسته دربارۀ زندگی فردی و رفتارهای اجتماعی دوران خویش سکوت‌کند. از این رو در آثار خود و به گونة مشخص در گلستان و بوستان و قصاید و مواعظ افراد گوناگون اجتماع و برخی گروههای اجتماعی و بالاتر از همه فرمانروایان عصر خویش را به شیوه‌های مختلف نقد و نصیحت‌کرده است. با توجه به جایگاه بلند سعدی در...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
نوع سند: پایان نامه
وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه محقق اردبیلی
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023