بررسی نظام آموزش عالی در هنرهای صناعی ایران و پیشنهاد یک نظام نوین

هنرهای صناعی ایران که رشته ای با هویت، اصیل و برخاسته از بطن تاریخ است، متکی بر اعتقادات دینی و مبانی ارزشی می باشد که آن را نسبت به دیگر رشته های هنری در نظام آموزش عالی کشور متمایز می سازد. این در حالی است که در آموزش دانشگاهی این رشته (با نام صنایع دستی) در حال حاضر از الگو و نظامی تقلیدی، غربی و غیربومی استفاده می شود. ضرورت بررسی نظام آموزش عالی در رشته ی هنرهای صناعی ایران و پیشنهاد یک نظام نوین، زمانی بیشتر آشکار می گردد که مطالعه ی سند چشم انداز جمهوری اسلامی ایران و نقشه ی جامع علمی کشور، اهدافی آرمانی از جمله؛ احراز جایگاه نخست علم و فن آوری در منطقه ی جنوب غرب آسیا را پیش روی برنامه ریزان علمی کشور قرار داده است. به این منظور مطالعه، تحلیل و آسیب شناسی نظام آموزش عالی در رشته ی صنایع دستی و نقد عملکرد آن طی مدت زمان حدود سی سال در دانشگاه های مطرح کشور، در تحقیقی که به لحاظ هدف؛ کاربردی و به لحاظ ماهیت؛ توصیفی – تحلیلی می باشد، آغاز گردید. در این مسیر علاوه بر مطالعات کتابخانه ای، در مطالعه ی میدانی لازم، جامعه ی آماری مورد نظر شامل دانشجویان، دانش آموختگان و اعضای هیأت علمی دست اندرکار آموزش، تدریس و برنامه ریزی این رشته طی سال های 1378 تا 1388، در بزرگ ترین و مهم ترین دانشگاه های هنری کشور بودند که به عنوان نمونه در این پژوهش مورد پرسش قرار گرفتند. در انتها مهم ترین نتایج حاصل عبارتند از؛ 1- در نظام آموزش عالی رشته ی صنایع دستی به ابعاد معنوی و شئون معرفتی انسان توجه کافی و بایسته نشده است. 2- مبانی هنرهای سنتی در نظام آموزش عالی، تناسبی با اصول و مبادی ارزشی این رشته ندارد. 3- شیوه ی گزینش و پذیرش دانشجو با ویژگی های ساختاری این رشته هماهنگ نمی باشد. 4- آموزش دانشگاهی رشته ی هنرهای صناعی هدف ارتقاء سطح فرهنگی جامعه را فراموش نموده و رضایتمندی دانش آموختگان را در پی ندارد و نتیجه ی نهایی، تدوین نظامی نوین متناسب با ویژگی های مورد نظر در نقشه جامع علمی کشور و نیازهای فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی روز جامعه بود که با هدف ایجاد هماهنگی و کاهش مرزهای میان نظام تعلیم و تربیت رسمی و غیر رسمی در کشور پیشنهاد گردید.