ارزیابی مقاومت به تریپس (thrips tabaci l.) توده های مختلف تره ایرانی (allium ampeloprasum tareh group)

تریپس پیاز (thrips tabaci l.) یکی از آفات عمده مزارع تره ایرانی (allium ampeloprasum tareh group) است که سبب خسارت، کاهش عملکرد و از دست دادن کیفیت می شود. این آزمایش برای تخمین مقدار مقاومت به تریپس در 14 توده تره ایرانی، در مزرعه تحقیقاتی و آزمایشگاه های گروه باغبانی دانشگاه بوعلی سینا در همدان انجام شد. برای مقایسه بین توده ها، فاکتورهای خسارت (خسارت ظاهری روی برگهای توده ها، تعداد حشرات بالغ و لارو تریپس) تعیین شد. در ادامه برخی ویژگی های مورفولوژیکی (زاویه بین برگی، ضخامت برگ، طول ساقه مجازی، موم برگ) و متابولیت های گیاهی (کربوهیدارت محلول، فنول کل و تندی) اندازه گیری شد. تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که اختلاف معنی داری بین توده ها برای مقاومت به تریپس وجود دارد. تجزیه خوشه ای صفات، توده های تره ایرانی را در سه گروه مقاوم (توده های بابل، خرم آباد، اصفهان، بندرعباس، ساوه، اراک، یزد و شادگان)، حساس (توده های محلات، نیشابور و همدان) و بسیارحساس (توده های کرج، کرمانشاه و ارومیه) دسته بندی کرد. رابطه منفی و معنی دار بین زاویه بین برگی و فاکتورهای خسارت نشان داد که این ویژگی در توده های تره ایرانی برای مقاومت به تریپس اهمیت زیادی دارد. همچنین، نقش ساقه مجازی، ضخامت برگ و موم سطح برگ در مقاومت به تریپس به درستی مشخص نشد. در میان متابولیت های اندازه گیری شده، به ترتیب کربوهیدرات محلول و فنول کل، همبستگی مثبت و منفی معنی داری با فاکتورهای خسارت داشت.