بررسی دو رهیافت نظری فرهنگ سیاسی( سرمایه اجتماعی و توسعه ی انسانی) به لحاظ تبیین میزان ارزشهای ابراز وجود در سطح استان های ایران

چکیده اهمیت نقش ارزش های توده در گذار به دموکراسی در سال های اخیر برجستگی خاصی یافته است. اگرچه دیرینه شناسی مفهومی حکایت از تأکید اندیشمندانی مانند ارسطو و افلاطون بر اهمیت نقش ارزش های شهروندان در سیاست دارد، اما در دهه های اخیر و به طور خاص با مطالعه "فرهنگ مدنی" آلموند و وربا بود که توجهات بیش از پیش به این سو رهنمون شد. مطالعه حاضر نیز در همان راستا، البته با طرح نظریات و تجربیات نوتر درباره ارزش ها انجام پذیرفته است. دو رهیافت نظری مورد بررسی در این پژوهش عبارت بودند از توسعه ی انسانی و سرمایه ی اجتماعی. از دیدگاه توسعه ی انسانی عنصر حیاتی دموکراتیک شدن توانمندسازی شهروندان است. از دیدگاه این نظریه پردازان تکامل مردم سالاری منعکس کننده ی نیروهای منسجم رهاینده در توسعه ی انسانی بوده و همین نیروها به همراه سنت، موجبات رشد ارزشهای ابراز وجود را فرآهم می سازند. رهیافت سرمایه اجتماعی (اجتماع گرایان) نیز، بر ارزش هایی تاکید دارد که شهروندان را به زندگی روزمره پیوند داده و پیوندهای اجتماعی و وفاداریشان به اجتماع را تقویت می کند. داده های مورد استفاده برای آزمون فرضیه اصلی تحقیق از مجموعه داده های پیمایش جهانی ارزش ها wvs ،موج پیمایش سال های 2005 تا 2008 اخذ شده است. این پیمایش در ایران در سال 2007 با 2667 نمونه آماری به انجام رسیده است. در این مجموعه داده ها استان محل سکونت پاسخگو، در یکی از متغیرهای آن ثبت شده است. لذا امکان مقایسه میزان ارزشهای ابراز وجود پاسخگویان به تفکیک استانی مهیا شده است. در این پژوهش استانهایی که تعداد نمونه آنها در مجموعه داده ها زیر 40 نفر بودند، حذف شدند. در جریان این امر استانهای ایلام، بوشهر، چهارمحال و بختیاری، سمنان، کهگیلویه و بویراحمد و یزد، از مجموع 30 استان موجود در مجموعه داده ها حذف شده و استانهای خراسان جنوبی و شمالی نیز به لحاظ آنکه داده های توسعه انسانی آنها در سال 1384( سال نزدیک به پیمایش wvs) به تفکیک در دسترس نبود، با استان خراسان رضوی ادغام گردیده و در کل با نام استان خراسان در تحلیل ها آمده است. لذا تحلیل ما مبتنی بر 24 استان از مجموع استانهای ایران بوده و با در نظر گرفتن استانهای خراسان جنوبی و شمالی که داده های آنها در استان خراسان رضوی ادغام شده اند در مجموع تحلیلها مبتنی بر 22 استان باقی مانده خواهد بود. نتایج حکایت از ارتباط معنی دار میان وضعیت شاخص توسعه انسانی (hdi) و همجنین تعدادی از شاخص های سرمایه اجتماعی با ارزش های رهاینده یعنی نوع دموکراتیک فرهنگ سیاسی دارند. یافته ها همچنین نشان از آن دارند که شاخص توسعه انسانی بیش از 2/28 درصد و شاخص های نئوتوکویلی سرمایه اجتماعی نیز 3/28و 6/25 درصد از واریانس گونه دموکراتیک فرهنگ سیاسی در استان های ایران را تبیین می کنند. کلید واژه ها : توسعه، توسعه انسانی، فرهنگ، فرهنگ سیاسی، مردم سالاری، اعتماد، سرمایه اجتماعی