بهینه سازی پروتکل تکثیر نیمه انبوه هلو با هدف تولید پایه های عاری ازویروس

اغلب باغات هلو در کشور با مشکل جدی بیماری های ویروسی مواجه هستند و هر ساله میزان آلودگی افزایش می یابد و تا ثیر منفی قابل توجه ای بر عملکرد و کیفیت میوه های تولیدی دارد. از طرفی نهال های مورد استفاده به عنوان پایه و یا ارقام پیوندی از نظر آلودگی به بیماری های ویروسی تحت کنترل و گواهی شده نیستند. بنابر این بایستی طی یک برنامه سالم سازی، نسبت به ایجاد هسته اولیه سالم (عاری از ویروس) و سپس تکثیر آن ها برای ایجاد باغات مادری اقدام کرد. هدف این پروژه سالم سازی ارقام هلو (آلبرتا، ردتاب، دیکسی و حاجی کاظمی) از طریق گرما درمانی همراه با کشت ریز نمونه های تک گره و ایجاد و تکثیر هسته اولیه می باشد. پس از تولید گیاهان سالم و تایید سلامت آن ها نسبت به بهینه سازی پروتکل ریز ازدیادی آن ها اقدام شده و در نهایت از هر رقم تعدادی گیاه کشت بافتی تولید و در اختیار گذاشته می شود. ابتدا نسبت به استقرار مواد گیاهی در شرایط درون شیشه ای اقدام و بعد تحت روش گرما درمانی درون شیشه ای قرار می گیرند. برای گرما درمانی، دمای اتاق رشد در طول یک هفته تدریجا از25 درجه سانتی گراد به 37 درجه سانتی گراد می رسد و سپس به مدت 4 هفته دمای آن در 37 درجه سانتی گراد ثابت نگه داشته می شود. در پایان دوره گرمادرمانی، شاخه هایی را که در این دما دوام آورده و رشد نموده باشند از قسمت انتهایی جدا نموده و پس از جدا کردن در محیط کشت تازه قرار داده می شوند و برای رشد بعدی در اتاق رشد با دمای معمولی 25 درجه سانتی گراد و شدت نور حدود 5000 لوکس نگهداری می شوند. پس از 6-4 هفته، شاخه های جدید مجدداً واکشت و پس از دو دوره تکثیر نسبت به انجام تست های ویروسی اقدام می شود. سپس ریزشاخه های تولیدی به محیط ریشه زایی منتقل شده و پس از ریشه زایی، گیاهچه ها به گلدان منتقل و سازگار می شوند و در یک گلخانه کاملاً کنترل شده و یا نت هاوس نگهداری می شوند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که بین سطوح مختلف آهن اختلاف معنی داری در سطح 1 درصد و اثر متقابل بین تیمار آهن و ارقام مختلف هلو در طول شاخه، تعداد شاخه و تعداد برگ اختلاف معنی داری در سطح 1 درصد وجود داشت. در تمامی صفات بین تیمار شاهد و تیمار های آهن اختلاف معنی داری بود، که با افزایش سطح آهن طول شاخه، تعداد شاخه و تعداد برگ هم افزایش یافت. بیشترین مقدار در تمامی صفات مربوط به 30 میلی گرم در لیتر تیمار آهن بود همچنین با توجه به جدول تجزیه واریانس می توان گفت که بین سطوح مختلف هورمونیga3) (bap, و همچنین ارقام مختلف اختلاف معنی داری در سطح 1 درصد و اثر متقابل بین سطوح مختلف هورمون و ارقام هلو در طول شاخه، تعداد شاخه و تعداد برگ اختلاف معنی داری در سطح 1 درصد وجود داشت. در تمامی صفات با افزایش سطوح ga3 و bap طول شاخه، تعداد شاخه و تعداد برگ هم افزایش یافت و بیشترین مقدار در تمامی صفات مربوط 2میلی گرم در لیتر ga3 و 2میلی گرم در لیتر bap بود. در بررسی تاثیر سطوح مختلف هورمونی ga3) (tdz, نتایج تجزیه واریانس نشان داد که بین سطوح مختلف هورمونی ga3) (tdz, و همچنین ارقام اختلاف معنی داری در سطح 1 درصد در طول شاخه و تعداد برگ و در سطح 5 درصد در تعداد شاخه وجود داشت و اثر متقابل بین سطوح مختلف هورمونی ga3) (tdz, و ارقام مختلف هلو در طول شاخه، تعداد شاخه و تعداد برگ دارای اختلاف معنی داری در سطح 1 درصد می باشند. در بین صفات بیشترین میزان طول شاخه، تعداد شاخه و تعداد برگ مربوط به 2میلی گرم در لیتر ga3 و 5/1 میلی گرم در لیتر tdz بود یادداشت برداری-های انجام شده در مرحله ریشه زایی با تیمار های مختلف هورمونی نشان داد که بالاترین درصد ریشه زایی90درصد بود که به محیط کشت 1/2 ms حاوی 5/. و 1 میلی گرم بر لیتر iba تعلق داشت. این نمونه ها قبل از ورود به محیط کشت ریشه زایی به مدت 7 روز در شرایط تاریکی و محیط کشت ms بدون هورمون قرار گرفته بودند.