تعیین روش مناسب برنامه‏ریزی تراکم ساختمانی در بافت‏های ساخته شده شهری (نمونه موردی: محلات گلدشت معالی آباد و ولی عصر قصرالدشت شهر شیراز)

تعیین تراکم شهری بهینه از موضوعات جالب توجه در تحقیقات برنامه ریزی شهری است. اعمال سلیقه و دیدگاه های غیر علمی در تعیین تراکم پیشنهادی وعدم تناسب ضوابط با حجم تقاضای ساخت وساز را می توان از دلایلی دانست که مانع از تحقق پذیری مقادیر پیشنهادی تراکم می شوند. این پژوهش می کوشد بابررسی و تعیین شاخص های اثرگذار بر تراکم ساختمانی، روشی کاربردی در تعیین تراکم ساختمانی بر اساس توان کالبدی-خدماتی در محدوده های شهری ارائه دهد. این روش با درنظر گرفتن عامل های اثرگذار بر تعیین تراکم ساختمانی بهینه در محلات شهری در سه فاز و در سه مقیاس مختلف می پردازد که فاز سوم آن بدلیل محدودیت زمانی در این پژوهش حذف گردیده است. در فاز اول، بر اساس ویژگی های قطعات، حد نهایی تراکم ساختمانی در این مقیاس تعیین می گردد. در فاز دوم جمعیت پذیری تراکم پیشنهادی محاسبه و با حداکثر تراکم جمعیتی بدست آمده بر اساس محدودیت های خدماتی در مقیاس محله مقایسه می شود؛ در فاز سوم، بر اساس ظرفیت شریانی های اصلی و فرعی و با نگاه به سازمان فضایی پیشنهادی شهر تحقق پذیری تراکم تعیین شده در مراحل قبل مورد ارزیابی قرار می گیرد. این مدل در محلات گلدشت معالی آباد و ولی عصر قصردشت در شهر شیراز مورد بررسی قرار گرفت و نتایج زیر حاصل گردید. 1- در طرح های توسعه شهری ارتباطی بین جمعیت پذیری تراکم ساختمانی پیشنهادی و تراکم جمعیتی پیشنهادی وجود ندارد 2- عامل های تراکم ساختمانی، سطح اشغال و تعداد طبقات می تواند مقادیر متفاوتی داشته باشند. در نتیجه می توان گفت ضوابط پیشنهادی طرح های توسعه شهری در حوزه تراکمی از پشتوانه علمی کافی برخوردار نمی باشند.