سویه سیاسی مواجهه خود و دیگری در ادبیات داستانی دهه چهل جلال آل احمد

هدف: هدف از نگارش این رساله آن بوده است که به بحث مواجهه خود ایرانی با غیر خویش بپردازد. بنا به نظریات اخیر که در این پژوهش نیز از آنها استفاده شده است، غیر می تواند صورت های متفاوتی داشته باشد . لذا خود نیز در مواجهه با این اغیار نمی تواند ثبات و انسجام بنیادی داشته باشد. تعریف "خود" از خود در مواجهه با صور متفاوت غیر دچار تغییر می شود. هدف این رساله این بوده است که از طریق بازخوانی اندیشه های جلال آل احمد که متفکری تاثیرگذار بر تاریخ فکری معاصر ایران بوده است، به انواع مواجهات سیاسی که خود ایرانی در تاریخ معاصر با غیر خویش داشته است نگاهی دوباره داشته باشد. یکی از میدان های اصلی اندیشه ورزی متفکرین معاصر با توجه به اختناق و استبدادی که وجود داشت ساحت ادبیات بوده است. لذا داستان های آل احمد در دهه چهل به عنوان ساحتی از اندیشه ورزی وی مورد بررسی قرار گرفته است. روش روش مورد استفاده در این پژوهش ، روش تبیینی، کیفی و دیالوجیسمی است . نتایج نتیجه ای که از این رساله بدست آمد آن بود که 1- جلال آل احمد به عنوان روشنفکری تاثیرگذار در تاریخ فکری معاصر ایران برای ارائه تعریف از خود و شناخت نسبت به خود همواره نیاز به نگاه به غیر داشته است. 2- با کمک از نظریه باختین می توان گفت که جلال آل احمد از منظر سیاسی مواجهه خود ایرانی با غیر را رابطه ای مونولوگی و لذا بحران زده می دانست. 3- مواجهه مونولوگی می تواند منجر به سویه های متفاوتی از رویه های سیاسی باشد. این سویه های متفاوت را با کمک نظریه شانتال موفه می توان سه گونه دانست. پسا سیاسی، آنتاگونیسمی و اگونیسمی. در آراء آل احمد می توان ویژگی های هر سه نوع مواجهه را مشاهده کرد. آل احمد ضمن هشدار نسبت به مواجهات پسا سیاسی و آنتاگونیسمی که علائم آن را در جامعه پیرامون خویش مشاهده می کرد، رویکرد اگونیسمی نسبت به غیر داشته است.