تأیید مولکولی آسپرژیلوس های گروه فلاوی جداسازی شده از هوا و خاک محوطه بیمارستان های خرم آباد با تأکید ویژه بر گونه های مولد آفلاتوکسین

در مطالعه حاضر، تنوع ژنتیکی و الگوهای تولید مایکوتوکسین استرین های آ. فلاووس جدا شده از هوا ( فضا های داخلی و خارجی)، سطوح و خاک های پنج بیمارستان شهر خرم آباد در جنوب غربی ایران مورد بررسی قرار گرفت. از مجموع 707 کلنی قارچی، گونه های پنی سیلیوم (14/29%)، کلادوسپوریوم (04/24%)، آسپرژیلوس (65/20%)، فوزاریوم (05/9%)، آلترناریا (96/3%)، رودوتورولا(69/1%) و کریپتوکوکوس نئوفورمنس (7/.%) از هوا (فضاهای داخلی و خارجی) و سطوح تمامی بیمارستان ها به وسیله روش پلیت گذاری بدست آمد. فراوان ترین گونه ها، آ. نایجر و به دنبال آن آ. فلاووس، آ. اوکراسئوس، آ. تاماری و آ. ترئوس بود. اگرچه، آسپرژیلوس و پنی سیلیوم برای بیماران بستری در بیمارستان ها، به عنوان پاتوژن های مولد مایکوتوکسین و آلرژن ها، تهدید کننده می باشند، جدا نمودن قارچ های غیر معمول در محیط های بیمارستانی مانند ک. نئوفورمنس و ا. شنکئی، نشانگر روبرو شدن با خطرات جدید بهداشت عمومی بوده و بنابراین پیشنهاد روش های جدید برای پایش و کنترل تماس با کونیدیای قارچ های هوابرد ضروری می باشد. از مجموع 146 کلنی آسپرژیلوس، 63 جدایه با استفاده از ترکیب معیار های ریخت شناسی کلنی ها، میکروسکوپی و الگوهای مایکوتوکسین، به عنوان آ. فلاووس شناسایی گردید و هیچگونه آ. پارازیتیکوس جدا نگردید. بر پایه آنالیز کروماتوگرافی کشت های قارچی بر روی محیط آبگوشت عصاره ی مخمر – سوکروز ، به وسیله روش کشت در نوک سمپلر به ترتیب، تقریباً 10%، 45% و 40% جدایه های آ.فلاووس، تولید آفلاتوکسین b1 (afb1)، سیکلوپیازونیک اسید (cpa) و اسکلروتیا نمودند. جدایه ها بر پایه تولید afb1 و cpa به چهار کموتایپ طبقه بندی گردید. اغلب آنها (5/55%) به کموتایپ iv که شامل استرین های غیر مولد مایکوتوکسین بود، تعلق داشت. الگوهای چند شکلی dna تکثیر شده تصادفی (rapd) به وسیله ترکیب چهار آغازگر انتخابی مورد استفاده برای بررسی ارتباطات ژنتیکی 16 استرین سم زا و غیر سم زا استفاده گردید. نتایج دندروگرام تشکیل دو خوشه جداگانه 1و 2 را برای آ. فلاووس شامل استراین های سم زا و غیر سم زا، با یک پراکندگی تصادفی نشان داد. نتایج ما بر پایه تنوع ژنتیکی جدایه های آ. فلاووس نشان داد اگر چه الگوهای rapd به تنهائی قادر به افتراق جدایه های مولد وغیر مولد آفلاتوکسین نمی باشد، ابزاری موثر و نوید دهنده جهت تعیین تنوع ژنتیکی درون گونه ای جمعیت های آ. فلاووس از محیط های بیمارستانی است. جدایه های آ. فلاووس مولد afb1 و cpa بدست آمده، می توانند به علت دارا بودن توانایی اثر بر افراد حساس به صورت مستقیم یا غیر مستقیم، به عنوان یک منبع بالقوه عفونت های بیمارستانی مطرح باشند. در بررسی حضور ژن های afld ، aflo ، aflp و aflq درگیر در مسیر بیوسنتز آفلاتوکسین، با هدف تفکیک جدایه های مولد و غیر مولد آفلاتوکسین با استفاده از روشpcr به همراه نسخه برداری معکوس rt-pcr، نتایج ما نشان داد اگر چه به علت عدم بیان چهار ژن فوق در ایزوله های مولد ضعیف آفلاتوکسینb1 با استفاده از روش rt-pcrنمی توان ایزوله های مولد و غیر مولد آفلا توکسین را از هم افتراق داد،اما چون هر چهار ژن مورد بررسی در هیچ یک از ایزوله های آ.فلاووس غیر مولد آفلا توکسینb1بیانی نداشتند ،تکنیک rt-pcr می تواند بدون ایجاد نتایج مثبت کاذب ،ایزوله های غیر سم زا را به شکل 100 در صد مشخص نماید.