تاثیر عدم مشارکت ایران در پروژه انتقال گاز آسیای میانه به اروپا(ناباکو)بر قدرت منطقه ای ایران

با افزایش وابستگی اقتصاد جهانی به منابع انرژی هیدروکربنی،تشدید تنش ها در خاورمیانه،ظهور روسیه به عنوان یک بازیگر اصلی در بازار انرژی جهان، نفت و گاز دریای خزر و مسیر های انتقال آن به بازارهای مصرف، مورد توجه قدرت های بزرگ صنعتی ، بویژه اتحادیه اروپا،قرار گرفته است. در حال حاضر اتحادیه اروپا قسمت بزرگی از انرژی مورد نیاز خود را از کشور روسیه تامین می نماید. با توجه به رشد اقتصادی این اتحادیه،در آینده نیاز آنها به انرژی و بویژه گاز طبیعی افزایش خواهد یافت. از سویی این اتحادیه خواستار رهایی از سلطه انرژی روسیه بر انرژی مورد نیاز خود می باشد، بویژه پس از بروز بحران انرژی بین روسیه و اکراین،که آسیب پذیری این اتحادیه را بیشتر آشکار کرد. اروپا برای جایگزینی روسیه به منابع دیگر تامین انرژی، بویژه به ذخایر انرژی کشور های آسیای میانه و حوزه دریای خزر می اندیشد. برای انتقال این منابع انرژی به اروپا، خطوط لوله بهترین و با صرفه ترین روش ها می باشد. یکی از مهمترین خطوط لوله پیشنهادی،خط لوله انتقال گاز ناباکو می باشد، که قرار است گاز کشورهای ْآسیای میانه و حوزه خزر را به اروپا انتقال دهد. در این میان، جمهوری اسلامی ایران در مناسب ترین موقعیت جغرافیایی برای انتقال منابع این کشورها به بازارهای مصرف قرار دارد، اما ایالات متحده آمریکا سعی دارد مسیر ایران را با اینکه امن ترین، اقتصادی ترین و کوتاه ترین مسیر برای انتقال منابع انرژی است، نادیده بگیرد. از دیدگاه آمریکا، ظرفیت های ژئوپلیتیک ایران، به عنوان تنها کشور ارتباط دهند دو حوزه اصلی تأمین کننده انرژی(خلیج فارس و حوزه دریای خزر) ، امکان به دست آوردن نقش عمده ای در ژئوپلیتیک جهانی قرن 21 را در اختیار ایران می گذارد، و برای اینکه امنیت منطقه ای و جهانی مورد نظر آمریکا حفظ شود،باید ایران نتواند از این حق خود استفاده نماید. از سویی عدم مشارکت ایران در این طرح ها بر منافع ملی ایران تاثیرسو بر جای می گذارد،بدین معنا که علاوه بر تاثیرات منفی اقتصادی موجب افول جایگاه منطقه ای و بین المللی ایران می گردد. از این رو این تحقیق می کوشد تا تاثیرات این عدم مشارکت را بر قدرت منطقه ای ایران مورد بررسی قرار داده و درنهایت پیشنهاد هایی برای برون رفت از این مشکل ارائه نماید