بررسی میزان توجه به مولفه های قانون اساسی در برنامه درسی علوم اجتماعی دوره متوسطه

این پژوهش با هدف بررسی میزان توجه به مولفه های قانون اساسی در برنامه درسی علوم اجتماعی دوره متوسطه در ایران انجام شده است. در این پژوهش از روش توصیفی جهت مشخص نمودن مولفه های قانون اساسی و از روش تحلیل محتوا به منظور بررسی و تحلیل برنامه درسی علوم اجتماعی دوره متوسطه استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش در بخش تحلیل محتوا، برنامه درسی علوم اجتماعی می باشد که شامل مطالعات اجتماعی پایه اول، جامعه شناسی پایه دوم علوم انسانی و جامعه شناسی پایه سوم علوم انسانی دوره متوسطه بوده است. ابزار جمع آوری اطلاعات، سیاهه تحلیل اهداف، تحلیل محتوای کتب درسی، تحلیل محتوای کتب راهنمای معلم و تحلیل تصاویر بود که پس از مطالعه مبانی نظری و پیشینه پژوهش، تهیه و تنظیم شد وروایی آن توسط متخصصان علوم تربیتی و کارشناسان حوزه قانون اساسی تعیین شد. همچنین به منظور اطمینان از پایایی تحلیل محتوا، سیاهه ها در اختیار یک کارشناس ارشد برنامه ریزی درسی قرار داده شد که همگام با محقق برنامه درسی را تحلیل محتوا نمودند، ضریب همسانی بین اندازه گیری مستقل دو محقق حدود 80/0 برآورد شد. واحد تحلیل، جملات مندرج درمتن کتب درسی، اهداف، کتب راهنمای معلم و همچنین تصاویر مندرج در کتب درسی بوده است. در بخش تحلیل محتوا مهمترین یافته ها نشان دهنده ی آن بود که در مجموع اهداف 66/22 درصد، کتب راهنمای معلم وکتب درسی به ترتیب به میزان 23/7 درصد و 98/2 درصد توجه شده که بیشترین میزان توجه در بعد شناختی بوده و در مجموع به مولفه های مشارکت سیاسی، شناخت ارزشها و هنجارها، عدالت اجتماعی و تربیت شهروندی توجه بیشتری شده و به مولفه های، حق آزادی بیان، امنیت، حق آزادی اندیشه، بهداشت و سلامتی، حفظ محیط زیست و شوراها کمتر توجه شده است و از مجموع تصاویر 31/15 درصد تصاویر در ارتباط با مولفه های قانون اساسی بوده است.