ارزیابی روند تغییرات پوشش گیاهی با استفاده از داده های سنجش از دور در محدوده تالاب هامون

چکیده: تالاب هامون در منطقه سیستان یکی از مهم ترین و بزرگ ترین تالاب های کشور است. در این مطالعه برای برسی تغییرات کاربری و پوشش گیاهی تالاب هامون، از تصاویر ماهواره ای مربوط به سنجنده tm سال ????، تصاویر سنجنده tm سال ???? و سال ???? و همچنین تصویر سنجنده liss iii سال ???? تهیه شد. تصاویر برای فصل بهار و در تابستان که پوشش گیاهی حداکثر تاج پوشش را دارد انتخاب شدند. برای آماده سازی تصاویر، جدیدترین تصویر با استفاده از نقشه ?:25000 زمین مرجع شد و سایر تصاویر به آن ثبت داده شدند. خطای میانگین مربعات تصحیح هندسی در تمامی موارد کمتر از یک بوده است. در زمان ثبت تصاویر، و با استفاده از روش نمونه برداری مجدد، قدرت تفکیک مکانی تصاویر به 30 متر تبدیل شد. تصحیح توپوگرافی با به کارگیری dem منطقه و با استفاده از مدل لامبرتی، بر روی تصاویر اعمال شد. در این مطالعه نقشه کاربری و پوشش اراضی، با استفاده از روش طبقه بندی ترکیبی تهیه شد. به این منظور، برای تهیه نقشه درصد تاج پوشش گیاهی، ابتدا داده های مربوط به خصوصیات پوشش گیاهی در زمین برداشت شد. شاخص های گیاهی با استفاده از تصاویر ماهواره، تهیه گردیدند. با توجه به اینکه در مناطق خشک و نیمه خشک، به علت تنک بودن پوشش گیاهی، بازتابش خاک نسبت به سایر پدیده ها شدید تر است، لذا در این مطالعه به منظور کاهش اثر بازتاب خاک، از شاخص های گیاهی استفاده شد که از اثر بازتاب خاک در آن ها کاسته شود. برای انتخاب شاخص های مناسب، ابتدا همبستگی بین پارامترهای کمی گیاهی و شاخص ها بررسی شد و شاخصی که بالاترین میزان همبستگی با هر پارامتر را داشت، انتخاب گردید. مشخص شد که رابطه معنی داری بین پارامترهای گیاهی و شاخص های گیاهی وجود دارد. بعد از بررسی همبستگی شاخص های تهیه شده با درصد تاج پوشش پلات ها، مشخص شد شاخص گیاهی savi دارای بیشترین ضریب توصیف درصد تاج پوشش گیاهی است. با استفاده از این شاخص، نقشه درصد تاج پوشش گیاهی در 3 کلاس تهیه گردید. همچنین با استفاده از تکنیک های gis و سنجش از دور، لایه های آبدار، لایه شوره زار و اراضی بایر منطقه تهیه گردید. در نهایت، لایه های تهیه شده با استفاده از تکنیک های gis با هم ترکیب شدند و نقشه کاربری و پوشش اراضی برای هر تصویر تهیه شد. دقت نقشه های تولید شده بین 80 تا 95% تعیین گردید. به منظور آشکارسازی تغییرات، نقشه های تهیه شده روی هم گذاری شدند. سپس کمیت و کیفیت تغییرات در بین سال های 1366 و 1374، سال های 1374 و 1384، سال های 1384 و 1389 و سال های 1366 و 1389 که بصورت نوسانی بود، مشخص گردید. کلمات کلیدی: تالاب هامون، داده های سنجش از دور، شاخص گیاهی، تغییرات پوشش گیاهی