بررسی پارامترهای فیزیک جو با استفاده از داده های ماهواره trmm-tmi در ایران

در بسیاری از کشورهای در حال توسعه شبکه ی دیدبانی زمینی به صورت پراکنده توزیع شده ، و تراکم توزیع مکانی آن در نقاط مختلف متفاوت است. بنابراین پوشش داده های دیدبانی بارندگی در سطح زمین یکنواخت نبوده و اطلاعات دقیقی از بارندگی و دیگر پارامترهای فیزیک جو در مناطق فاقد ایستگاه های دید بانی زمینی در دسترس نیست. با شناسایی محدودیت های دیدبانی های زمینی و با ظهور ماهواره های هواشناسی در دهه ی 1970، دانشمندان برای رسیدن به پایش کاملی از بارندگی و پارامترهای فیزیک جو تلاش کردند از فنون سنجش از دور از جمله سنجنده های ماهواره ها که پوششی جهانی فراهم می نمایند به عنوان مکملی برای دید بانی های زمینی و نه جایگزینی برای آن ها استفاده کنند. پیشرفت های اخیر تکنولوژی های سنجش از دور ماهواره ای پتانسیل جدیدی برای برآورد بهتر و دقیق-تر در نواحی که اندازه گیری ها و دید بانی های زمینی محدود هستند، ایجاد کرده است. بنابراین شناسایی عملکرد ماهواره های مختلف در سنجش باران و پارامترهای فیزیک جو در کشوری مانند ایران ضروری است. لذا در این تحقیق داده های ماهواره ای trmm-tmi جهت دستیابی به پایش کاملتری از بارندگی و دسته بندی آن به دو نوع بارش همرفتی و پوششی، و استخراج پارامترهای فیزیک جو از قبیل آب محتوای ابر، یخ محتوای ابر، آب بارشی، یخ بارشی و گرمای نهان در 14 پروفایل عمودی جو(از سطح زمین تا ارتفاع 18 کیلومتری بالای سطح زمین) در منطقه ایران مورد استفاده قرار می گیرد. قدرت تفکیک زمانی داده های استفاده شده در تحقیق ماهانه و قدرت تفکیک مکانی آنها ?5/0با فرمت باینری هستند. برای صحت سنجی این داده ها از داده های ایستگاه های زمینی باران سنجی پروژه ادغام داده های دیده بانی بارش با قدرت تفکیک بالا در راستای ارزیابی منابع آبی (aphrodite ) با قدرت تفکیک مکانی 0.5 درجه در منطقه ایران استفاده شده است. نتایج بدست آمده حاکی از این است که عملکرد trmm-tmi متاثر از فصل است. بدین صورت که در فصل پاییز و بهار بیشترین همبستگی مکانی و در نتیجه بیشترین تطابق را با داده های زمینی دارد. همچنین مشخص شد که سیستم های بارشی همرفتی و پوششی بر روی کشور ایران طی فصل های پاییز و زمستان از الگوی بارشی یکسانی تبعیت می کنند. اما الگوهای بارش همرفتی و پوششی در فصول بهار و تابستان نسبت به هم تغییر کرده و تفاوت در مقادیر بارش ها نیز متمایز است. به گونه ای که عمده بارش سطحی را بارش همرفتی که به صورت محلی است به خود اختصاص می دهد.