کاربرد نرم‏افزار modflow در مدل‏سازی ریاضی به منظور ارزیابی تأثیر کمی تغذیه مصنوعی بر آبخوان زیرزمینی (مطالعه موردی: دشت سرزه رضوان، استان هرمزگان)

دشت سرزه رضوان یکی از مهم‏ترین دشت‏های استان هرمزگان از لحاظ کشاورزی و کیفیت آب است که در سال 1378 به منظور جلوگیری از افت شدید سطح آب آبخوان، اقدام به یک طرح تغذیه مصنوعی از نوع پخش سیلاب در آن گردیده است. ارزیابی تأثیر این طرح روی تراز آب آبخوان به منظور آگاهی از عملکرد آن هدف اصلی این مطالعه است. بدین منظور آبخوان این دشت به کمک مدل ریاضی (با نرم‏افزار modflow) شبیه‏سازی گردید. در حین شبیه‏سازی به منظور واسنجی مدل در شرایط ماندگار از تراز آب زیرزمینی اردیبهشت 1378 و به منظور واسنجی مدل در شرایط غیرماندگار از آمار سطح آب طی سال‏های 1387-1378 استفاده گردید. واسنجی مدل در هر دو شرایط با استفاده از کد pest صورت گرفت. همچنین برای ارزیابی صحت مدل از آمار تراز آب سال 1388 استفاده گردید و پس از آنکه نتایج حاصل از صحت‏سنجی تطابق مدل را با شرایط طبیعی آبخوان به اثبات رساند، از مدل ریاضی ساخته شده برای رسیدن به هدف مطالعه استفاده گردید. بدین منظور ابتدا به کمک مدل ریاضی ساخته شده میزان متوسط سالانه تغذیه مصنوعی آبخوان از طریق طرح پخش سیلاب تعیین گردید. نتایج حاصل از این مرحله نشان داد که تغذیه مصنوعی دشت سرزه رضوان باعث افزوده شدن سالانه 2/609 هزار متر مکعب آب طی سال‏های 1378 تا 1387 گردیده است. مقایسه این مقدار با مقدار منتظره مجریان از میزان تغذیه مصنوعی نشان داد که طرح مذکور نتوانسته تمام انتظارات مجریان را برآورده کند. این میزان تغذیه به طور متوسط سالیانه باعث افزایش سطح تراز آب آبخوان به میزان 12/0 متر در این دوره زمانی گردیده است. این در حالی است که هیدروگراف واحد آبخوان، سالانه افتی معادل 65/0 متر را طی این دوره نشان می‏دهد. بنابراین طرح نتوانسته تمام افت آبخوان را جبران کند اما روی تراز آب آبخوان تأثیر مثبتی داشته است.