مقایسه شیوه طنزپردازی دهخدا و کیومرث صابر فومنی (گل آقا)

موضوع این پایان نامه توصیف شگردهای طنزپردازی است. هدف شناخت بهتر قالب طنز و شگردهای خلق طنز است. در این میان آثار دو طنزپرداز برجسته: علی اکبر دهخدا و کیومرث صابری فومنی (گل آقا) مورد بررسی قرار گرفته شده است. اولین محور پژوهش این بود که شگردهای طنزپردازی این دو طنزپرداز بزرگ شناخته شود و در مرحله ی بعدی مورد مقایسه قرار بگیرند. شگردهای طنزپردازی به دو گروه طنز کلامی و طنز موقعیتی تقسیم شده است. یافته ها نشان می دهد که؛ دهخدا از هر دو نوع بهره برده است. در حوزه ی طنز موقعیتی از شخصیت پردازی، شیوه روایی، ایجاد نمایش، مناظره های ساختگی و در حوزه ی طنز کلامی از: نظیره گویی، کنایه ی تلویح، استعاره تهکمیه استفاده نموده است. گل آقا نیز در حوزه ی طنز موقعیتی از خلق شخصیت های خیالی، قالب نمایش، مشاجره های ساختگی و در حوزه ی طنز کلامی از سجع، به کار بردن واژه های متضاد در کنار یکدیگر، اطناب، بازی با الفاظ، سرودن شعر عامیانه، شعر نو و نظیره گویی، استفاده کرده است. مقایسه شیوه های طنزپردازی این دو نشان می دهد که دهخدا از شیوه های طنز موقعیتی به وفور استفاده کرده است اما از شیوه های کلامی کمتر بهره می گیرد. اما گل آقا هر دو شیوه ی موقعیتی و کلامی را فراوان به کار می برد. او با استقبال از شگردهای طنز آفرینی دهخدا، تکامل دهنده ی این شگردهاست.