ارزیابی آزمایشگاهی اثر سطوح مختلف غلاف کهور بر پارامترهای شکمبه ای گوسفند مهربان

رکهور (prosopis juliflora)از درختانی است که در مناطق جنوب کشور گسترش یافته است. این درخت نه تنها در جلوگیری از فرسایش خاک و تثبیت شن های روان نقش موثری دارد، بلکه میوه آن را نیز می توان در تغذیه دام استفاده نمود. میوه این درخت شبیه لوبیا بوده که در آن 18 تا 20 دانه وجود دارد. میوه (غلاف) کهور دارای ارزش غذایی قابل توجهی بوده که پس از رسیدن به صورت خشک بر روی زمین می ریزد. در تحقیق حاضر آنالیز شیمیایی بخش های مختلف غلاف کهور (دانه، پوسته و غلاف کامل) به روش (aoac و ون سست) و روش های آزمایشگاهی (اندازه گیری کل ترکیبات فنولیک و تانن دار، قابلیت تخمیر شکمبه ای به روش تلی و تری، اندازه گیری غلظت کل اسیدهای چرب فرار، انداره گیری حجم گاز تولید شده و برخی پارامترها به روش آزمون تولید گاز و تجزیه پذیری ماده خشک و پروتئین خام به روش نایلون بگ) صورت گرفت. میوه کهور مورد استفاده در این آزمایش از استان هرمزگان در شهریور ماه سال 1389 تهیه شد. در کلیه روش های آزمایشگاهی شیرابه شکمبه از سه رأس گوسفند نر نژاد مهربان تهیه شد. طرح آزمایشی مورد استفاده جهت برآورد ترکیب شیمیایی نمونه مورد مطالعه و در کل ارزش غذایی نمونه خوراک، کاملاً تصادفی با سه تکرار برای هر تیمار بود. اما داده های مربوط به میزان تولید گاز و پارامترهای مربوط به آن در حضور و عدم حضور peg به صورت آزمایش فاکتوریل 2×3 و در چارچوب طرح کاملاً تصادفی تجزیه شدند. فاکتورها شامل سه بخش از میوه کهور (غلاف کامل، پوسته، دانه) در دو سطح حضور و عدم حضور peg بودند. در نتایج مربوط به آنالیز شیمیایی، دانه بالاترین مقدار را از لحاظ چربی، پروتئین خام و لیگنین به ترتیب، 17/12، 53/36 و 64/16 نشان داد و افزایش معنی داری با دو بخش غلاف کامل و پوسته داشت. پوسته با 12/24 درصد بیشترین مقدار کربوهیدرات های محلول را به خود اختصاص داد و افزایش معنی داری با دو بخش دیگر داشت. کل ترکیبات فنولیک و کل تانن پوسته به ترتیب 04/1 و 96/0 درصد و افرایش معنی داری با دو بخش دیگر داشت. تجزیه پذیری ماده خشک پوسته غلاف (در سرعت عبور 2 درصد در ساعت) 03/62 درصد, و غلاف کامل 06/25 بدست آمد. تجزیه پذیری پروتئین خام در پوسته نسبت به غلاف کامل بالاتر بود. میزان قابلیت هضم ماده خشک، ماده آلی، ماده آلی قابل هضم در ماده خشک و انرژی متابولیسمی در روش قابلیت هضم ( تلی و تری) در دانه با مقادیر:42/81، 02/79، 96/76 درصد و 40/12 بالاترین مقدار بود و افزایش معنی داری با غلاف کامل و پوسته داشت. در روش تولید گاز میزان قابلیت هضم ماده آلی، ماده آلی قابل هضم در ماده خشک و انرژی متابولیسمی در دانه به ترتیب؛ 67/51، 71/46 درصد و 81/7 مگاژول برکیلوگرم ماده خشک بوده که کاهش معنی داری با دو بخش دیگر را داشت. با توجه به میزان پروتئین و انرژی قابل متابولیسم میوه کهور می توان از آن در تغذیه دام استفاده نمود.