بررسی دلایل و اهداف اتحادیه اروپایی در ایجاد خط لوله گاز نابوکو

انرژی در عصر کنونی یک منبع استراتژیک بوده و در سیاست های منطقه ای و استراتژی های جهان، عاملی اثرگذار محسوب می شود انرژی و مسائل آن، یکی از موارد اساسی ومهم در مباحث اتحادیه اروپایی به شمار رفته و این اتحادیه با سه دغدغه و چالش عمده در حوزه انرژی روبرو بوده است که همانا عبارتند: از امنیت در تامین انرژی مورد نیاز و دسترسی مطمئن به منابع عرضه، تغیییرات آب وهوایی ناشی از مصرف سوخت های فسیلی و اصل رقابت در بازار انرژی،از جمله برجسته ترین نگرانی ها در اتحادیه اروپایی، دورنمای تامین و انتقال انرژی به شریان های حیاتی صنعت و اقتصاد اروپا است. وجود واقعیت هایی نظیر: رشد روند مصرف انرژی و به تبع آن افزایش میزان وابستگی اتحادیه به واردات سوخت های فسیلی به ویژه گاز، نیاز نود تا صد درصدی برخی از اعضای اتحادیه اروپایی به واردات گاز مصرفی خود از روسیه ،پیش بینی افزایش چشمگیر تقاضای گاز طبیعی در اروپا و در برابر،کاهش تولید داخلی کشورهای اروپایی و به تبع آن، افزایش حجم واردات این کشورها،همگی موجبات نگرانی اتحادیه اروپایی در زمینه تامین انرژی و امنیت عرضه آن را فراهم نموده و از وابستگی شدید اتحادیه اروپایی به واردات انرژی حکایت دارد. یک چنین وابستگی قابل توجهی، فکر اتحادیه اروپایی را معطوف به سمت سیاست گزاری های کلان، مشترک و بلند مدت، برای کاهش مخاطرات و چالش های امنیت انرژی نموده است. نگرانی اتحادیه اروپایی از هژمونی اقتصادی و سیاسی روسیه بر منابع انرژی در منطقه آسیای میانه و قفقاز و نیز تلاش این اتحادیه به عنوان مصرف کنندگان گاز روسیه برای مصون ماندن از استفاده ابزاری این کشور از اهرم مذکور در قبال کشورهای عضو اتحادیه اروپایی، موجب گردیده که این اتحادیه به دنبال متنوع نمودن مسیرهای انتقال انرژی و گاز مورد نیاز خود بر آید. در این راستا،پروژه ناباکو که یکی از پروژه های اتحادیه اروپایی در بحث متنوع سازی عرضه کنندگان گاز به کشورهای عضو این اتحادیه است در چارچوب همین گفتمان معنا می یابد.با توجه به توانمندی های بالقوه و انکار ناپذیر ایران، نظیر برخورداری از منابع عظیم انرژی در هر دو بخش نفت و گاز و پایگاه های مناسب صادراتی و از آن مهمتر، به لحاظ موقعیت ژئوپلتیکی خاص آن در اتصال دو منبع اصلی نفت و گاز جهان یعنی خلیج فارس و دریای خزر، و نیز نقش انکارناپذیر آن در زمینه حفظ و تامین امنیت یکی از حساس ترین آبراه های بین المللی خلیج فارس و تنگه هرمز، این کشور می تواند گزینه بسیار خوبی برای صدور گاز به اروپا باشد. اما ملاحظات سیاسی حاکم بر روابط اتحادیه اروپایی و جمهوری اسلامی ایران،تاکنون مانع از نقش آفرینی کشورمان در پروژه مذکور شده است.