تأثیر علف کش آترازین بر فرآیند اوئوژنز در گورخر ماهی گونه danio rerio

آترازین یک علف کش شیمیایی بوده که به منظور کنترل علف های هرزپهن برگ در مزارع غله، ذرت، نیشکر، آناناس و دیگرمحصولات کشاورزی به کاربرده می شود. این ماده یکی از انواع علف کش های ترازین است که در چهل سال گذشته کاربرد زیادی داشته است. این علف کش به علت ماندگاری زیاد در محیط می تواند سبب آسیب های جدی به محیط زیست شود. گورخر ماهی (zebrafish)، به دلیل اندازه کوچک و پرورش و نگهداری آسان در آزمایشگاه، هم اکنون یکی از جانوران مدل مورد توجه در سم شناسی و تکوین است، به منظور مطالعه تاثیرات مخرب آترازین، از این جانور در این تحقیق استفاده شده است. در این پژوهش اوئوژنز در تخمدان گورخر ماهی هایی که به مدت 14 روز در معرض غلظت های مختلف آترازین (ppm 100،10و1000) قرار گرفته بودند مورد ارزیابی قرار گرفت. بدین منظور نمونه ها در محلول بوئن فیکس و در پارافین قالب گیری شدند و در نهایت برش های 5 تا 7 میکرومتری با هماتوکسیلین -ائوزین مورد رنگ آمیزی قرار گرفتند. ارزیابی مورد نظر بر اساس مطالعات هیستوپاتولوژیکی تخمدان و بر اساس معیارهایی از جمله تعداد فولیکول های نارس و رسیده و قطر فولیکول ها انجام گرفت. این مطالعات نشان داد که غلظت های 100 و 1000 میکروگرم بر لیتر آترازین سبب افزایشچشمگیر اووسیت های غیر طبیعی (آنورمال) در مقاطع تهیه شده از تخمدان می شود (p< 0.05). همچنین مطالعات ساختار میتوکندری در اووسیت های ویتلوژنیک، توسط میکروسکوپ الکترونی گذاره نشان داد که این ماده سبب القاء آسیب های میتوکندریایی از جمله پارگی غشاء وکاهش یا از دست رفتن کریستا و تخریب کلی می شود. نتایج این پژوهش نشان می دهد که اوئوژنز در تخمدان گورخرماهی تحت تاثیر آترازین قرار می گیرد و در نتیجه آن تعداد تخمک های سالم کاهش می یابد. همچنین در این مطالعه استفاده از گورخرماهی به عنوان یک مدل مهره دار مناسب و با صرفه نسبت به مدل های جونده که استفاده از آن ها سخت و هزینه بر است، در مطالعات سم شناسی و تکوین پیشنهاد می گردد.